Nguyeãn Vy-Khanh
Canada
Töø thaùng Naêm 1975 ôû caùc traïi
taïm truù ôû ñaûo Guam, Clark, Hong-Kong vaø Hoa Kyø, khi ñöôïc ñaïi dieän
Canada caáp giaáy nhaäp caûnh, ña soá ngöôøi Vieät Nam ñeán Canada ñaõ choïn
vuøng Nuùi Vua (Montreùal tieáng
la-tinh töùc Mont royal) ñeå tò naïn
coäng-saûn vaø laøm laïi cuoäc ñôøi. Rôøi boû queâ höông ñaát nöôùc ra ñi, nôi
nhaân quyeàn vaø quyeàn soáng ñaïo bò chaø ñaïp, ngöôøi Vieät Nam Coâng-giaùo
ñeán ñònh cö ôû thaønh phoá Montreùal laø ñaõ leân Nuùi, ñeå soáng ñaïo, giöõ
ñaïo. Nôi xöù ngöôøi laïnh leõo, hoï mong tìm ñöôïc an bình, haïnh phuùc, caû
tình-yeâu vaø tröôùc heát laø söï soáng coøn.
1.
Coäng ñoàng Vieät Nam ñaõ ñöôïc chính
phuû vaø ngöôøi daân Gia-naõ-ñaïi vaø Queùbec môû roäng voøng tay ñoùn nhaän
trong tinh thaàn baùc aùi, yeâu thöông vaø nhaân ñaïo. Ngöôøi Vieät Coâng-giaùo
theâm söï an uûi, tin töôûng vì vuøng ñaát môùi Queùbec voán laø phaàn ñaát ñaõ
thaám nhuaàn tín ngöôõng Thieân Chuùa giaùo töø gaàn naêm theá-kyû tröôùc. Luùc
ngöôøi Vieät oà aït ñeán ñònh cö laø luùc tænh bang Queùbec baét ñaàu daân söï
hoaù ñaõ hôn moät thaäp nieân: caùc cô sôû giaùo duïc, y teá, xaõ hoäi cuûa
caùc doøng vaø ñòa phaän bò chính phuû quoác höõu hoùa vaø thaàn quyeàn cuõng
maát daàn aûnh höôûng; ngöôøi Queùbec phaûn öùng ngöôïc, daàn boû rôi Chuùa vaø
caùc nhaø thôø trôû neân vaéng con chieân. Trong hoaøn caûnh ñoù, söï hieän
dieän vaø soáng ñaïo cuûa ngöôøi Vieät cuõng nhö moät soá saéc daân di truù
môùi nhö ngöôøi Haiti, Nam Myõ, v.v. cuøng vôùi nhöõng di daân khaùc ñònh cö
töø ñaàu theá kyû nhö ngöôøi YÙ, Ba Lan, Ñöùc, Lituanie, v.v. ñaõ hôn moät laàn
gaây suy nghó vaø thieän caûm cuûa giaùo quyeàn vaø giôùi baûo thuû. Ñöùc oâng
Robert Beaupreù töøng cho bieát toøa Giaùm muïc ngaïi duøng danh töø "hoäi
nhaäp / inteùgration" vaø chuû tröông cuûa TGM vôùi caùc saéc toäc laø
laøm sao khi hoï ñeán ñònh cö ôû ñaây, hoï coù theå tieáp tuïc soáng ñaïo,
giöõa hoï vôùi nhau vaø trong ngoân ngöõ cuûa hoï - moät chuû tröông song haønh
vôùi öôùc muoán caùc di daân hoäi nhaäp vaøo xaõ hoäi vaø caùc hoï ñaïo baûn
xöù. Ñaây cuõng laø chuû tröông cho pheùp caùc hoï ñaïo caù bieät cho saéc daân
chieám ña soá hoaëc ñaëc xöù cho caùc di daân taïm thôøi (paroisses
personnelles / missions) cuûa giaùo hoäi La Maõ töø thôøi Ñöùc giaùo hoaøng
Paul VI. Nôi tænh bang Queùbec, sau nhöõng hoï ñaïo quoác gia (paroisses
nationales) coù töø 1904, sau naêm 1963 laø nhöõng ñaëc xöù (missions). Treân
lyù thuyeát, toøa giaùm muïc coù theå cöû caùc linh muïc töø nöôùc goác ñeán giuùp
caùc ñaëc xöù khi caùc saéc toäc thieáu tu só ôû Canada vaø cha quaûn nhieäm
laø vò truyeàn giaùo (missionnaire). Ngaøy 9-11-1979, Coäng ñoàng Coâng-giaùo
Vieät Nam Vuøng Montreùal ñaõ ñöôïc thaønh laäp nhö moät ñaëc xöù : Mission catholique vietnamienne Bienhereux
Andreù Trung - vôùi ñònh cheá ñaëc-xöù, do ñoù, Coäng ñoàng coù nhöõng ñaëc
ñieåm khaùc caùc giaùo-xöù ñòa phöông.
Töø tình traïng phaûi thueâ möôùn nôi
haønh leã, caùc coäng ñoàng thieåu soá daàn daø coù nhaø thôø vaø cô sôû nhö
caùc hoï ñaïo baûn xöù, thueâ daøi haïn hoaëc sôû höõu chuû. Chuû tröông cuûa
giaùo quyeàn (soáng ñaïo) coäng theâm chính saùch ña vaên hoùa cuûa caùc chính
phuû lieân bang vaø tænh bang (soáng daân söï vaø vaên hoùa) ñem laïi cho
ngöôøi Vieät theá heä ñaàu moät cuoäc soáng löu vong ít nhieàu thoaûi maùi.
Ngöôøi Vieät oà aït ñeán Canada coù cô may khi Canada thay ñoåi caùc
chính-saùch veà quoác tòch, luaät di truù vaø ña vaên hoùa. Nhöng cuõng vì vaäy
maø giôùi trí thöùc khuynh taû, voâ thaàn (hay choái boû thaàn-quyeàn trong
ñôøi soáng) cuõng nhieàu laàn khoâng thieän caûm. Thaùng 1 naêm 1991, nhaø baùo
Jean-Pierre Proulx cuûa Le Devoir ñaõ
vieát moät loaït baøi veà caùch soáng ñaïo cuûa ngöôøi Queùbec vaø caùc saéc
daân di truù, ñaõ ñeán gaëp cha Giu-Se Löïu Nguyeãn Vaên Mai, linh muïc quaûn
nhieäm thôøi baáy giôø vaø ngöôøi vieát baøi naøy luùc ñoù laø thö kyù Hoäi
ñoàng quaûn trò. Hoï ñaõ thaéc maéc taïi sao ngöôøi Vieät chuùng ta cöù soáng
ñaïo theo truyeàn thoáng cuõ, hoï neâu thí duï caùc hoäi ñoaøn nhö Phan sinh,
Legio Maria, veà caùch chuùng ta röôùc kieäu, veà ñoàng phuïc caùc hoäi, v.v.
Duø khoâng hôïp yù, duø hoï mong ñôïi ôû söï hoäi nhaäp, boû goác, nhöng hoï
cuõng ñaõ phaûi nhaän thaáy söï soáng ñaïo chaân thaønh cuûa ngöôøi Vieät Nam.
Trong soá baùo ra ngaøy 29-1-1991, nhaø baùo keát luaän raèng giaùo-ñöôøng laø
nôi thöù hai sau gia-ñình maø ngöôøi baûn xöù vôùi ngöôøi thieåu soá khoâng
theå gaëp nhau vì nhöõng ngöôøi naøy soáng vôùi nhau vaø taùch rôøi xaõ hoäi
ñòa phöông. (Jean-Pierre Proulx. "EÙglise catho, EÙglise ghetto?";
"A` l'eùglise, seul ou avec d'autres". Le Devoir, 29-1-1991, p. B1-2). Cuøng thôøi gian, trong moät
nghieân cöùu khaùc cuûa ñaïi hoïc Laval (Religion
et adaptation : les reùfugieùs vietnamiens au Canada. Queùbec : Universiteù
Laval, Deùpartement d'anthropologie, 1991. 118 p.), caùc oâng Louis-Jacques
Dorais, Nguyeãn Huy vaø cha Pierre Gaudette cuõng ñaõ phaân tích vaø so saùnh
caùch soáng ñaïo cuûa ngöôøi Vieät Nam vôùi ngöôøi Canada vaø caùc vò naøy ñaõ
khoâng tieân ñoaùn tröôùc ñöôïc ngöôøi Coâng-giaùo Vieät Nam coù theå töï tuùc
soáng ñaïo theo moâ hình caùc ñaëc xöù. Cha Gaudette trong moät baøi toång keát
sau ñoù vaãn ñaët leân haøng ñaàu öu tö hoäi nhaäp caùc di daân cuûa giaùo
quyeàn Canada ("Une mission pour l'EÙglise : l'nteùgration des
communauteùs ethniques catholiques". L'Eglise
canadienne, 26, no 11, oct. 1993, p. 331-335). Nhôø ôn Chuùa, coäng ñoàng
Coâng-giaùo Vieät Nam Vuøng Montreùal ñaõ hình thaønh vaø soáng ñoäng cho ñeán
ngaøy hoâm nay!
2.
Coäng ñoàng ngöôøi Vieät töø vaøi
traêm du hoïc sinh tröôùc 1975 ñaõ leân ñeán hôn chuïc ngaøn ngöôøi cuoái naêm
1975 vaø sau ñoù caùc ñôït thuyeàn nhaân (boat people), "Haûi Hoàng"
vaø boä nhaân (phaàn lôùn töø vuøng Haûi Phoøng qua Trung quoác, Höông Caûng
hoaëc boä ñoäi bò cöôõng eùp qua Kampuchia ñaõ ñaøo nguõ tò naïn sang Thaùi
Lan), roài ñoaøn tuï gia ñình, v.v. ñöa toång soá ngöôøi Vieät ôû vuøng
Montreùal leân ñeán 40, 50 ngaøn trong ñoù khoaûng boán ngaøn ngöôøi
Coâng-giaùo. Caùc hoï ñaïo, caùc ñòa phaän Montreùal, Queùbec, Hull, v.v. cuõng
nhö coäng ñoàng Coâng-giaùo Vieät Nam Vuøng Montreùal ñaõ laäp nhöõng nhoùm
baûo laõnh ngöôøi Vieät tò naïn ôû caùc traïi Ñoâng Nam AÙ. Caùc ñôït baûo trôï
ñaùng ghi laïi: 1975, 1979, 1985 (khi cha Andreù Lamothe phuïc vuï ôû traïi tò
naïn Thaùi Lan veà) vaø khi Cao UÛy Tò Naïn Lieân hieäp quoác quyeát ñònh ñoùng
cöûa caùc taïi. Caùc ñôït di daân vaø tò naïn naøy gia taêng theâm giaùo daân
vaø ña daïng hoùa coäng ñoàng Coâng-giaùo. Töø moät nhoùm vaøi chuïc ngöôøi
moãi Chuùa nhaät töø muøa Heø 1975 tìm ñeán Ñaïi Chuûng Vieän Montreùal quaàn
tuï beân cha Phan-xi-coâ-Xavieâ Traàn Töû Nhaõn, coäng ñoàng ñaõ phaûi tuï veà
nhaø xöù Saint-Francois Solano ñöôïc cha Phao-loâ Nguyeãn Gia Ñeä ñang laøm
phoù xöù ôû ñoù daâng Thaùnh Leã Chuùa nhaät. Roài theâm moät laàn nöõa phaûi
dôøi veà nhaø thôø caùc cha Doøng Thaùnh Theå treân ñöôøng Mont-Royal vaø cuoái
cuøng coäng ñoàng ñaõ ñöôïc Toøa Giaùm Muïc giao nhaø thôø hoï ñaïo
Saint-Philippe ñöôøng Beùlanger sau nhieàu naêm tìm kieám vaø nghieân cöùu. Nhöõng
dôøi ñoåi naøy vaø vieäc Toøa Giaùm Muïc cho pheùp thaønh laäp moät Ñaëc-xöù
vôùi danh xöng Bienheureux Andreù Trung sau ñoåi thaønh Saints-Martyrs
Vietnamiens (sau ngaøy phong 117 thaùnh töû-ñaïo Vieät Nam naêm 1989), chöùng
toû coäng ñoàng Coâng giaùo ngaøy caøng lôùn maïnh vaø giöõ ñaïo nhieät thaønh.
Moãi Chuùa nhaät, nhaø thôø Vieät Nam luoân ñoâng ñaûo ngöôøi döï leã. Caùc
lôùp giaùo lyù, döï bò hoân nhaân roài röûa toäi, Theâm söùc cuõng nhö caùc
hoäi ñoaøn laøm taêng tröôûng nhaân soá giaùo daân vaø giöõ sinh ñoäng ñôøi
soáng toân giaùo cuûa ngöôøi Vieät Nam. Ñoái vôùi ngöôøi Vieät, ôn keâu goïi
thaäp nieân ñaàu khaù maïnh. Caùc linh muïc laø quaø taëng Chuùa ñaõ ban cho
coäng ñoàng daân Chuùa cuõng nhö coäng ñoàng ngöôøi Vieät soáng ôû ngoaøi nöôùc.
Coäng ñoàng Coâng-giaùo Montreùal ñaõ coù nhieàu linh muïc vaø tu só nam nöõ
xuaát thaân töø coäng ñoàng; nhieàu vò töøng laøm ban Quaûn-trò (cha Haûo)
hoaëc tham gia sinh hoaït caùc phong traøo vaø hoäi ñoaøn (caùc cha Sôn, Phuùc,
Thoâng, sô , v.v.). Caùnh ñoàng truyeàn
giaùo ña daïng, roäng môû vôùi caùc taân linh muïc. Nhöng ñôøi soáng tu haønh
ôû ñaát môùi khoâng haún ñaõ laø deã daøng vaø hieän khoù coù theå tieân ñoaùn
ôn keâu goïi töông lai ra sao neáu khoâng muoán bi quan!
3.
Ngöôøi Coâng-giaùo Vieät Nam ñònh cö
taïi Montreùal laø ñaõ löïa choïn leân Nuùi nghe lôøi Chuùa. Baøi Giaûng Treân
Nuùi laø ñoaïn Phuùc AÂm neàn taûng, quan troïng vaø caùc tín höõu phaûi ghi
loøng taïc daï. Trong möôøi ñieàu raên Chuùa phaùn truyeàn cho Moâi-Sen sau khi
ñaõ ñöa con daân Do thaùi ra khoûi ñaát Ai Caäp, Chuùa ñaõ nhaán maïnh:
"Ngöôi khoâng ñöôïc coù thaàn naøo khaùc ñoái nghòch vôùi Ta. Ngöôi khoâng
ñöôïc taïc töôïng, veõ hình baát cöù vaät gì ôû treân trôøi cao, cuõng nhö
döôùi ñaát thaáp, hoaëc ôû trong nöôùc phía döôùi maët ñaát, ñeå maø thôø.
Ngöôi khoâng ñöôïc phuû phuïc tröôùc nhöõng thöù ñoù maø phuïng thôø. (...)
Ngöôi khoâng ñöôïc duøng danh Ñöùc Chuùa, Thieân Chuùa cuûa ngöôi, moät caùch
voâ côù, vì Ñöùc Chuùa khoâng dung tha keû duøng danh Ngöôøi moät caùch voâ
côù".
"Thaáy ñaùm ñoâng, Chuùa Gieâ-su
leân nuùi. Ngaøi ngoài xuoáng vaø moân ñeä ñeán beân Ngaøi". Nôi ñoù,
Chuùa Gieâ-su ñaõ giaûng daïy vaø loan baùo taùm moái phuùc thaät. AÙp duïng
nhöõng lôøi Chuùa ñaõ giaûng treân nuùi hôn moät laøn nöõa ñaõ thích öùng vaø
giaûi ñaùp moät soá chôø ñôïi cuûa ngöôøi Vieät tò naïn khi choïn Montreùal
(hay baát cöù nôi naøo khaùc). Ngöôøi Vieät muoán xaây döïng hoøa bình maø laïi
phaûi soáng trong hoaøn caûnh bò baùch haïi, ñoái xöû baát coâng, phaûi öu
phieàn maát nöôùc, xa lìa gia ñình, ngöôøi thaân, ñoùi khaùt coâng chính, bò
phuï baïc, v.v. Ngöôøi hieàn laønh luoân phaûi chòu thieät thoøi!
Ngöôøi Vieät Coâng giaùo mong vöôït
qua nhöõng thöû thaùch ñoù, ñi tìm coâng chính, an uûi, mong leân nuùi ñeå ñöôïc
no ñaày ôn Chuùa vaø trong saïch toäi loãi cuõ. Mong ñöôïc thöông xoùt! Chuùa
daïy phaûi chaáp nhaän yeâu caû keû thuø ñòch, laáy ñöùc baùo oaùn. Ngöôøi
Vieät roát ra voán yeâu chuoäng hoaø bình, muoán xaây ñaép hoøa bình, an laïc
cho nhaân theá! Chuùa daïy boá thí vaø caàu nguyeän kín ñaùo, khoâng ñöôïc khoa
tröông nhö boïn giaû hình. Con chieân trôû thaønh muoái vaø aùnh saùng qua
vieäc soáng laøm nhaân chöùng cuøng laøm vieäc toát laønh. Muoán trôû thaønh
muoái thì phaûi maën, ñaõ laøm con Thieân Chuùa thì phaûi xöùng ñaùng laø con
Thieân Chuùa!
Vôùi ñöùc tin, ngöôøi Vieät tin chaéc
raèng Chuùa ñaõ ñeán ñeå kieän toaøn leà luaät, ñeå chænh ñoán con ngöôøi vaø
phaù boû meâ tín. Chuùa noùi keû phaïm luaät seõ laøm keû nhoû nhaát trong
Nöôùc Trôøi, coøn keû tuaân giöõ ñuùng ñaén, seõ laøm keû lôùn nhaát trong
Nöôùc Trôøi!
4.
Ngöôøi Vieät ôû Montreùal ñaõ leân
nuùi ñeå nghe giaûng lôøi Chuùa. Vaäy ngöôøi Coâng-giaùo Vieät Nam ñaõ nghe
lôøi Chuùa ra sao vaø ñaõ soáng ñaïo nhö theá naøo ñeå ñöôïc höôûng taùm moái
phuùc thaät ñoù?
Soáng trong moät xaõ hoäi thì khoâng
theå khoâng bò hoaëc nhaän chòu moät soá aûnh höôûng. Khoaûng hai chuïc naêm
gaàn ñaây, khi ñaõ an cö laïc nghieäp ñoàng thôøi cuõng bò khuûng hoaûng vaø
ñoå vôõ töø taâm hoàn ñeán gia-ñình roài caû ñöùc tin, con ngöôøi ta ñaõ chaïy
theo moät soá khuynh höôùng taâm linh ngoaøi ñaïo. Con ngöôøi ta boû Chuùa ñeå
ñeán nghe theo caùc "tieân tri" thôøi môùi (nhöõng phaùi Voâ-vi, Taây
Taïng, AÁn Ñoä, Tin Laønh, Jehova, v.v.). Ñaïo Coâng-giaùo chæ thôø moät Chuùa
Ba Ngoâi ñaõ khoâng cho pheùp cöù heã sôï gì hay muoán xin gì thì thôø
"thaàn" ñoù - "thaàn" coù khi chæ laø con ngöôøi traàn gian
seõ hö-naùt hay vaät chaát voâ tri! Con ngöôøi thôøi ñaïi töï cho laø khoân
ngoan, do ñoù hay khua muùa, haøo nhoaùng maø vôùi thôøi gian roài ra cuõng chæ
laø nhöõng taán tuoàng hay baùn chaùc. Lôøi Chuùa ñaõ ñeán vôùi con ngöôøi
traàn theá töø hôn hai ngaøn naêm nay vaø ñaõ ñeán qua ñöùc tin vaø ñöùc khieâm
nhöôøng chöù khoâng phaûi qua lyù leõ vaø eâ a. Lôøi Chuùa töï taïi khoâng thay
ñoåi, chæ coù con ngöôøi ñaõ ñoåi thay, caét nghóa, caû phuø thuûy bieán thaùi
lôøi Chuùa, theo vaên hoùa vaø theo thôøi (chöõ duøng, caùch noùi, v.v). Trong
Baøi Giaûng Treân Nuùi, Chuùa Gieâ-su cuõng nhaéc nhôû raèng thaønh thaät laø
neân, coøn theâm thaét laø do ma quyû!
Caùc Thaùnh Töû Ñaïo Vieät Nam quan
thaày cuûa coäng ñoàng ñaõ laø nhöõng taám göông soáng ñaïo ñöùc, nhöõng con
ngöôøi soáng giaûn dò nhöng döùt khoaùt, nhöõng vò ñi tìm an vui haïnh phuùc
trong Chuùa vaø khi caàn, chaáp nhaän caùi cheát nhö Chuùa Gieâ-Su, ñeå ñöôïc
soáng ñôøi ñôøi. Ña soá giaùo daân coäng ñoàng cuõng chæ muoán soáng ñaïo ñöùc
vaø tìm bình-an vaø haïnh phuùc thaät, ôû ñôøi naøy cuõng nhö ñôøi sau. Nôi
vaät chaát thöøa thaõi, phong phuù cuûa ñaát taïm nöôùc ngöôøi naøy, ngöôøi
Vieät löu vong (hay di daân) ñaõ minh chöùng raèng chính ñöùc tin vaø ñôøi
soáng tinh thaàn ñaõ nuoâi soáng caù nhaân vaø taäp theå, vì ngöôøi Vieät hieän
dieän vaø soáng ñaïo nhôø xaùc-tín ñöùc tin Coâng giaùo vaø haõnh dieän laøm
ngöôøi Vieät Nam, hai gia taøi tinh thaàn caên baûn giuùp con ngöôøi Vieät Nam
duø soáng ôû ngoaøi nöôùc cuõng coù ñöôïc an bình haïnh phuùc! Tuy vaäy, khi
soáng vôùi taäp theå thì chaát Coâng-giaùo vaø Vieät Nam phaûi theâm tinh thaàn
coäng ñoàng nöõa môùi ñuû!
Ñaëc xöù Saints-Martyrs Vietnamiens
tröôùc heát vaø chính thöùc laø nôi thôø phöôïng Chuùa cuûa taát caû ngöôøi
Vieät ôû Montreùal, maø coøn phaûi laø nôi maø caû coäng ñoàng Coâng-giaùo
ngöôøi Vieät gaëp gôõ qua caùc hoäi ñoaøn, caùc dòch vuï, sinh hoaït vaên hoùa,
xaõ hoäi, theå thao, ... nhö ñaõ töøng khôûi ñaàu khi coøn thueâ nhaø thôø
Doøng Thaùnh Theå ñöôøng Mont-Royal luùc baáy giôø ñaõ coù thö vieän, tôø baùo
Nieàm Tin, caùc lôùp Vieät ngöõ, UÛy ban Baûo trôï Tò naïn, v.v. Ca ñoaøn ÑMHCG,
phong traøo Thieáu Nhi Thaùnh Theå, tröôøng Vieät ngöõ, v.v. cuûa coäng ñoàng
ñaõ laø nôi naåy maàm nhaân taøi vaø ñoùng goùp cho nhieàu toå chöùc vaø hoäi
ñoaøn ngöôøi Vieät ôû Canada vaø Baéc Myõ. Tình traïng taøi chaùnh vaø sinh
hoaït hieän nay cuûa coäng ñoàng coù theå xem laø oån ñònh, caân baèng duø ñaây
ñoù vaãn coù nhöõng vieäc caàn thay ñoåi, caûi thieän vaø daêm ba soùng gioù.
Veà muïc vuï, tình traïng vaø nhu caàu ra sao, chuùng toâi khoâng ñuû thaåm
quyeàn vaø khaû naêng ñeå baøn ñeán. Tuy nhieân neáu nhìn chung, nhöõng keû
coøn quan taâm ñeán töông lai Coäng ñoàng Coâng-giaùo Vieät Nam vuøng Montreùal
seõ phaûi nhaän raèng söï chuaån bò cho caùc theá heä sau naøy laõnh troïng
traùch cho coäng ñoàng chöa ñöôïc thöïc söï quan taâm ñuû. Coù moät quan nieäm
taùch rôøi ñaïo vaø ñôøi hình nhö khoâng toát cho töông lai : ñoù laø quan
nieäm muïc vuï laø chæ lo vieäc ñaïo maø boû rôi vieäc daïy tieáng Vieät, boû
qua vieäc huaán luyeän giaùo duïc laøm ngöôøi vaø laøm ngöôøi Vieät Nam ñoái
vôùi caùc thieåu nhi (thaùnh theå), thì sau naøy 20, 30 naêm nöõa ai seõ noùi
tieáng Vieät ñeå maø laøm leã vaø soáng ñaïo Vieät Nam vaø coù nhöõng ñaëc-xöù
Vieät Nam ôû xöù ngöôøi? Giöõa caùc theá heä lôùn vaø treû tuoåi hình nhö vaãn
coøn nhieàu caùch bieät, thieáu gaïch noái, veà vieäc soáng ñaïo, veà vieäc duy
trì vaên hoùa daân toäc hay hoäi-nhaäp cuõng nhö quaûn trò vaø ñöôøng höôùng
töông lai cuûa coäng ñoàng. Nhöõng naêm qua coäng ñoàng ñaõ tieán töø khoâng
ñeán coù, Nhöõng naêm tôùi, ai seõ coù theå ñoaùn ñöôïc söï gì seõ xaûy ra cho
coäng ñoàng chuùng ta?
