Viện Nhân Quyền Việt Nam: 19 Khuynh Hướng Sẽ Là Khuôn Mẫu Để Hình Thành Thế Giới Cho Năm 2019

Nguyễn Thứ Dân

Khi các chủ doanh nghiệp và nhà đầu tư đặt kế hoạch cho tương lai, điều quan trọng là họ xem xét các nhu cầu của quần chúng (khuynh hướng của người tiêu thụ) sẽ ảnh hưởng như thế nào đến sản phẩm hay dịch vụ của họ. Dưới đây là 19 khuynh hướng xã hội, kỹ nghệ, kinh tế, sinh thái và chính trị sẽ ảnh hưởng đến các doanh nghiệp và đầu tư trong năm 2019 và, có thể, xa hơn thế nữa:

1. Các kinh tế gia dự đoán nền kinh tế Hoa Kỳ có thể sẽ bị yếu kém

Văn Phòng Ngân Sách Quốc Hội (Congressional Budget Office) dự đoán tăng trưởng của Tổng Sản Phẩm Quốc Nội (Gross Domestic Product - GDP) sẽ là 2,4% trong năm 2019, giảm từ 3,1% trong năm 2018. Đến tam cá nguyệt thứ 4 (4th quarter - Q4) năm 2019, các dự đoán của Goldman Sachs về tăng trưởng hàng năm:

Chi tiêu của người tiêu thụ: 2,7%
Đầu tư của dân chúng: -1,3%
Đầu tư của hãng xưởng: 4.2%
Chi tiêu của liên bang: 3,8%

Một nền kinh tế bị chậm lại có nghĩa là sẽ thấy các công ty đầu tư ít hơn vào dụng cụ nặng (heavy equipment) và các chi phí cố định khác (fixed expenses).

2. Sự tăng trưởng của kinh tế toàn cầu cũng bị giảm

Theo dự đoán của Conference Board, nền kinh tế toàn cầu sẽ tăng trưởng 3,1% trong năm 2019 và tăng trưởng của Tổng Sản Phẩm Quốc Gia (Gross National Product - GNP) sẽ chậm lại ở các thị trường quan trọng như Châu Âu (1,9%) và Nhật Bản (0,9%). Các công ty Hoa Kỳ sẽ không chỉ vật lộn với việc xuất cảng sang Trung Cộng mà với cả các nền kinh tế trưởng thành trên toàn thế giới.

3. Quan hệ không tốt đẹp Hoa Kỳ-Trung Cộng vẫn còn tồn tại

Chính quyền của ông Trump đã cho thấy một mô hình thường xuyên đưa ra những tuyên bố gây ấn tượng mạnh mẽ nhằm thiết lập căn bản cho các cuộc đàm phán (như với Bắc Hàn). Những lo ngại mới về các cuộc đàm phán thuế quan là động cơ đưa đến sự giao động của thị trường gần đây. Thế giới đang dõi theo với sự băn khoăn để xem liệu cuộc "tạm thời ngừng bắn của chiến tranh thương mại" có thể là sự thực hay không, hay liệu chương trình thuế quan hiện nay mới là chính sách thương mại dài hạn của Hoa Kỳ.

4. Các nhà đầu tư đang "đói" vì lợi nhuận

Với tình hình kinh tế trở nên bấp bênh ở Hoa Kỳ, Trung Cộng, Nhật Bản và Châu Âu, nên có rất ít lựa chọn an toàn cho các nhà đầu tư. Lãi suất vẫn còn tương đối thấp, và tỷ lệ lợi tức của vốn trên lãi suất trong ngành đầu tư bất động sản không được như mong muốn. Goldman Sachs dự đoán lãi suất 10 năm của phiếu nợ Treasury sẽ đạt tỉ lệ 3.2 vào tam cá nguyệt cuối cùng (Q4) của năm 2019. Các doanh nghiệp đang giữ tiền mặt sẽ phải chấp nhận một lợi tức khiêm tốn.

5. Kỹ nghệ của năm 2019 sẽ là 5G

Trong khi trí tuệ nhân tạo (Artificial Intelligence - AI) và internet của vạn vật (Internet of Things - IoT) được mọi người chú ý, 5G có thể là kỹ nghệ của năm 2019. 5G, có thể cải thiện tốc độ của hệ thống truyền tin viễn thông lên gấp hơn 10 lần và có thể cho phép bác sĩ thực hành giải phẫu từ xa, đồng thời Uber sẽ công bố dịch vụ máy bay không người lái. Trên thực tế, 5G quan trọng đến mức Trung Cộng, Nam Hàn và Hoa Kỳ đang bị lôi kéo vào một cuộc chạy đua phát triển kỹ thuật để trở thành quốc gia đầu tiên đưa 5G ra thị trường.

6. Người máy (Robot) sẽ cách mạng hóa ngành phục vụ khách hàng

Bản nghiên cứu của Gartner, Inc., cho thấy việc sử dụng chatbot (người máy hỏi đáp) trong ngành phục vụ khách hàng sẽ tăng gấp 10 lần từ năm 2017 đến 2020 và người máy (bot) có thể đáp ứng được đến 70% các yêu cầu của khách hàng. Điều này cũng sẽ dẫn đến việc các công ty lớn từ bỏ các ứng dụng di động (mobile apps).

7. Các công ty truyền thông xã hội truyền thống (Traditional Social Media) đang gặp khó khăn

Năm 2019 sẽ đánh dấu một năm đi xuống của các công ty mạng xã hội như Facebook. Các công ty tập trung phát triển thông qua phương tiện truyền thông xã hội đang tìm cách chuyển chi phí sang những nền tảng mới (new platforms).

8. Thương mại điện tử (E-Commerce) phát triển ở tốc độ tẻ nhạt

Thương mại điện tử dự kiến sẽ tăng trưởng 20%, theo tốc độ tăng trưởng 2017-2018. Ngày càng nhiều, ngay cả các thương hiệu truyền thống (traditional brand) đang coi việc trực-tiếp-đến-người-tiêu-thụ (direct-to-consumer) là điều mà họ không thể bỏ qua.

9. Cuộc cách mạng nhu liệu là dịch vụ (Software As A Service - SaaS) chi phối doanh nghiệp nhỏ

Trong lịch sử, các doanh nghiệp hạng trung bình và nhỏ đã gặp khó khăn trong việc tìm kiếm các nhu liệu dành riêng cho họ. Một nghiên cứu của Cisco cho thấy 74% số lượng công việc ứng dụng sẽ dựa trên SaaS vào năm 2020. Ví dụ: các công ty trước đây chỉ tập trung vào CRM - Customer-Relationship Management (như Insightly, Zoho và MS Teams), đang mở rộng các dịch vụ của họ để bao gồm khả năng như điều hành dự án, email quảng cáo và tìm hiểu kỹ nghệ (survey technology).

10. Các hãng sản xuất Hoa Kỳ sẽ chuyển hãng xưởng qua Mexico và những nơi khác

Nhiều nhà sản xuất Hoa Kỳ đã trở nên mệt mỏi vì sự mất ổn định tiền tệ của Trung Cộng, các cuộc tấn công mạng và không bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ. Với mối đe dọa về thuế quan, nhiều công ty đang xem xét các lựa chọn của họ bao gồm Ấn Độ, Thái Lan và Malaysia. Việc ký kết Thỏa Thuận Hoa Kỳ-Mexico-Canada gần đây đã làm tăng hy vọng cho các công ty Hoa Kỳ tận dụng sự gần gũi của Mexico và chi phí lao động thấp.

11. Ngân hàng trung ương giữ lãi suất thấp

Có sự không chắc chắn về mức độ tăng lãi suất của Fed (Federal Reserve System - Hệ Thống Ngân Hàng Trung Ương Hoa Kỳ), nhưng lãi suất cao hơn thường được dự đoán. Chi phí tiền chắc chắn sẽ cao hơn trong những năm tới. Các công ty sẽ tập trung vào việc giảm hàng tồn kho và thắt chặt chu kỳ tiền mặt (cash cycle) của họ.

12. Sự chia rẽ của Quốc Hội sẽ dẫn đến bế tắc lập pháp (Legislative Standoff)

Trong khi đảng Dân chủ sẽ không có đủ phiếu để chặn các dự tính của ông Trump, nhưng họ sẽ có cơ hội chặn chương trình nghị sự lập pháp của ông. Có thể có sự đồng ý về một số vấn đề, chẳng hạn như sửa đổi Đạo Luật Chăm Sóc Sức Khỏe Với Giá Cả Phải Chăng (Affordable Care Act). Các ưu tiên khác có thể bao gồm một đạo luật về giao thông, vận chuyển (transportation bill).

13. Châu Âu đang ở trong tình trạng hỗn loạn

Với các nhà lãnh đạo gồm Merkel của Đức và May của Anh có thể bị mất đi sự ưu ái (losing favor), cùng với khủng hoảng ngân sách của Ý và Brexit của Anh, cốt lõi chính trị của Châu Âu đang hiện rõ dần. Hệ thống tài chánh của Vương quốc Anh đã từng được xem là trung tâm của một hệ thống thương mại đáng tin cậy, và vấn đề Brexit được cho là sẽ gây ra sự bất ổn.

14. Các doanh nghiệp sẽ tiếp tục cảm thấy khó khăn về việc kiếm đầy đủ nhân công và chi phí lao động cao hơn

Với tỷ lệ thất nghiệp khoảng 4%, Amazon và các công ty khác đã công bố mức lương cao hơn để theo kịp tốc độ của lương tối thiểu đang leo thang. Các thành phố như Burlington, Iowa City và Boulder có tỷ lệ thất nghiệp thấp, dưới 3% và các công ty đang mong muốn thuê nhân viên ở đó với bất kỳ khả năng nghề nghiệp như thế nào.

15. Giá trị bất động sản đang bị ảnh hưởng trong tình trạng giá nhà quá cao

Hiện đã có dấu hiệu căng thẳng, vì Tín Dụng Đầu Tư Bất Động Sản (Real Estate Investment Trusts - REITs) đã trở nên chậm chạp và yếu kém. Có vẻ như chúng ta có thể đang ở cuối một chu kỳ hoạt động của ngành đầu tư về bất động sản, và lãi suất cao đã tạo ra một giới hạn tự nhiên (natural ceiling).

16. Khí đốt (natural gas) trở thành nhiên liệu được ưa thích

Trong khi chính quyền nhắm đến chính sách (giới hạn hoặc ngăn cấm) đối với than, nhiều nhà máy than sẽ đóng cửa trong 24 tháng tới, trong khi lượng khí đốt tiếp tục bành trướng. Dự đoán về chi phí năng lượng sẽ dễ dàng hơn trong những ngày tới.

17. Giá dầu sẽ ổn định

Thị trường đã bị xáo trộn sau khi Hoa Kỳ rời khỏi thỏa thuận hạt nhân Iran, nhưng giá dầu sẽ bình thường hóa vào năm 2019. Cơ Quan Thông Tin Năng Lượng Hoa Kỳ dự đoán giá mỗi thùng vào khoảng 75 đô la (mid-$70s).

18. Các công ty Hoa Kỳ phải tuân thủ luật bảo mật dữ liệu cá nhân (Privacy Laws) nghiêm ngặt hơn

Các bình luận gần đây của Tim Cook, CEO Apple, phản ánh đề nghị rằng các công ty Hoa Kỳ sẽ cần phải tuân thủ các quy định về quyền riêng tư tương tự như Quy Định Bảo Vệ Dữ Liệu Chung (General Data Protection Regulation - GDPR) của Châu Âu.

19. Nâng cao nhận thức về sự bình đẳng như là một vấn đề của kinh doanh

Hơn 100 phụ nữ đã giành được ghế trong quốc hội vào giữa năm 2018. Các công ty đang đánh giá lại các chính sách bình đẳng giới tính của họ, và tìm kiếm thêm các nữ giám đốc độc lập.

Có vẻ như nền kinh tế của Hoa Kỳ đang ở trong quá trình chuyển đổi và các công ty có thể sẽ sửa đổi các khoản đầu tư của họ để vượt qua những cơn bão trước mặt.

Nguyễn Thứ Dân

(Đặc San Lâm Viên)

Tham khảo:

19 Trends That Will Shape The World In 2019 (by Marc Emmer)
https://www.forbes.com/sites/forbeslacouncil/2018/12/14/19-trends-that-will-shape-the-world-in-2019/#42521c6e3b45

Marc Emmer là Chủ Tịch của công ty Optimize Inc. và là tác giả, diễn giả cũng như nhà tư vấn về chiến lược và hoạch định chiến lược thương mại và kinh tế.