Vi Anh
Một thắng lợi xuất sắc của nhân dân và chánh quyền Mỹ giữ được an ninh tuyệt đối trong cuộc bầu củ giữa nhiệm kỳ của TT Trump, với nhiều tranh luận, bất đồng đảng phái liên quan đến chuyện nước, việc dân và ngoại giao với các nước, như chiến tranh thương mại vớí TC. Tỷ lệ cử tri đi bầu giữa kỳ có thể là cao nhất trong 50 năm qua.
Một thắng lợi thứ hai có tính đảng phái, Đảng Dân chủ mừng chiến thắng, chiếm được đa số Hạ viện liên bang sau 8 năm thiểu số ở cơ quan lập pháp đông dân cử nhứt này của Mỹ. Theo công bố ngày 7-11 lúc 12: 53, tại Hạ Viện liên bang, Dân chủ được 222 ghế trên tổng số 435, đảng Cộng Hòa được 196 ghế.
Tuy nhiên, Thượng Viện Mỹ vẫn thuộc về đảng Cộng Hòa, như dự đoán, với 51 ghế Cộng Hoà và 2 ghế thuộc đảng khác, so với 44 ghế của đảng Dân Chủ trên tổng số 100 ghế. Trước cuộc bầu cử, Cộng Hòa kiểm soát 51/100 ghế tại Thượng Viện.
Như vậy, nếu các kết quả không thay đổi, đảng Cộng Hòa sẽ có 53 ghế trong hai năm tới. TT Trump đã ca ngợi cuộc bầu cử là «thành công lớn», và cám ơn những người ủng hộ đã cho phép phe Cộng Hòa củng cố được đa số tại Thượng Viện. Theo người phát ngôn của tổng thống, ông Donald Trump đã gọi điện cho lãnh đạo đảng Cộng Hòa tại Thượng Viện, Mitch McConnell, để chúc mừng về «bước tiến lịch sử» của đảng này.
«Làn sóng xanh» chống Trump mà đảng Dân Chủ hy vọng đã không xảy ra. Theo phóng viên BBC Aleem Maqbool tại Washington, đảng Cộng hòa nắm Thượng viện sẽ bảo đảm rằng ông Trump vẫn có thể tiếp tục cử người vào các vị trí chủ chốt. Quyền kiểm soát Thượng viện của đảng Cộng hòa là quan trọng hơn đối với ông Trump, Ông Trump sẽ cảm thấy những người ủng hộ ông tán thành hành động của ông trong hai năm qua, phóng viên Maqbool bình luận.
Nhưng TT Trump chắc chắn sẽ trải qua những cuộc chiến mà ông phải đối mặt trong việc thúc đẩy chương trình lập pháp, ngân sách. Nhưng Ông có thể dùng sắc lịnh, nếu Hạ Viện có đặt vấn đề vi hiến thì Tối cao pháp viên có 5 vị bảo thủ trên 4 cấp tiến.
Nhưng cũng có một số dấu hiệu tốt cho Trump. Tin lúc 12:47 phút ngày 7, Cộng Hoà được 27 Thống đốc tiểu bang, mà Dân chủ chỉ được 23. Những người ra mặt ủng hộ Trump đã giành được ghế thống đốc ở tiểu bang Georgia và Florida, sau chiến dịch tranh cử với những lời đầy dẫy phân biệt chủng tộc, và đứng vững để hỗ trợ ông trong cuộc bầu cử tổng thống năm 2020. Các thống đốc đảng Cộng hòa ở tiểu bang Iowa và Ohio, những tiểu bang quan trọng trong cuộc bầu cử tổng thống, cũng đắc cử. Lý do là thống đốc có thể giúp gây quỹ và tìm tình nguyện viên trước cuộc bầu cử tổng thống, và đây là một tin tốt cho Trump.
Còn người Mỹ gốc Việt vẫn tiếp tục đi vào Hạ Viện liên bang và Thượng, Hạ viện tiểu bang California là tiểu bang người gốc Việt định cư đông nhứt Mỹ và hải ngoại, chỉ sau cộng đồng trong nước đang còn bị nằm trong gọng kềm CS. Kết quả sơ khởi cho biết cuộc bầu cử 6/11, ở liên bang Bà Stephanie Murphy Đặng Thị Ngọc Dung, vừa tái đắc cử, là phụ nữ gốc Việt đầu tiên, và là người gốc Việt thứ hai làm dân biểu Hạ Viện Hoa Kỳ, người thứ nhứt là Cao Quang Ánh.
Ngoài ra có một nguòi Mỹ thiết tha với vấn đề tự do, dân chủ, nhân quyến VN cũng đắc cử lần đầu vào Hạ Viện Mỹ. Ô. Tom Malinowski, đảng Dân chủ và là cựu trợ lý Ngoại trưởng Hoa Kỳ phụ trách Dân chủ, Nhân quyền và Lao động, người từng đón và trợ giúp một loạt nhân vật bất đồng chính kiến ở Việt Nam, vừa thắng cử lần đầu làm dân biểu Hạ viện liên bang từ New Jersey.
Còn quí vị dân biểu liên bang theo sát tình hình VNCS giúp người dân Việt cũng tái đắc cử như DB Liên bang Lou Correa, Alan Lowanthal, và Tom Daly dân biểu TB/CA. Và nhiều vị ở các tiểu bang khác nữa.
Và tại Orange County, Thượng Nghị Sĩ Janet Nguyễn tái đắc cử Địa Hạt 34, và Phó Thị Trưởng Westminster Tyler Diệp lần đầu tiên đắc cử dân biểu tiểu bang California, Địa Hạt 72. Cả hai người này đều thuộc đảng Cộng Hòa. Và như vậy, lần đầu tiên, một tiểu bang ở Hoa Kỳ là California có hai dân cử gốc Việt ở Quốc Hội, một ở Thượng Viện và một ở Hạ Viện tiểu bang. Ngoài ra, tại cuộc đua vào Hội Đồng Thành Phố Westminster, ông Tài Đỗ và ông Charlie Nguyễn Mạnh Chí đang dẫn đầu trong cuộc đua có 13 người tranh hai ghế trống. Ông Trí Tạ cũng tái đắc cử thị trưởng Westminster, và lần đầu tiên ông sẽ giữ chức vụ này trong 4 năm tới. Tại Garden Grove, Nghị Viên Phát Bùi, Khu Vực 4, và Nghị Viên Thu-Hà Nguyễn, Khu Vực 3, đang dẫn đầu, trong cuộc tái ứng cử với nhiệm kỳ 4 năm. Tại Fountain Valley, Thị Trưởng Michael Võ đang dẫn đầu trong cuộc đua tái ứng cử vào hội đồng thành phố. Tại Học Khu Westminster, ông Xavier Nguyễn, lần đầu tiên ứng cử chức vụ ủy viên hội đồng quản trị, Khu Vực 2, hiện đang dẫn đầu, khá xa đối thủ thứ nhì. Tại Đặc Khu Vệ Sinh Midway City, ông Andrew Nguyễn, cựu ủy viên Học Khu Westminster, lần đầu tiên ứng cử tại đặc khu này, cũng đang dẫn đầu. Tại Đặc Khu Thủy Cục Orange County, Khu Vực 1, Luật Sư Dina Nguyễn, tái dắc cử Cục Thuỷ Lực, Ls Nguyễn quốc Lân là ủy viên Học Khu Garden Grove. Như vậy, nếu kết quả không thay đổi, trong số 24 người gốc Việt ứng cử lần này, có 13 người thắng cử.
Sau cùng có một số điều đáng chú ý. TT Trump đi vận động cho nhiều ứng cử viện Cộng Hoà. Kết quả một cuộc thăm dò của CBS phổ biến hôm thứ Ba cho thấy tổng thống là một nhân tố khiến cho 65% người tham gia đi bầu (39% trong số này phản đối, và 26% ủng hộ Trump). Ô. Obama cựu tổng thống tiền nhiệm cùng tái xuất tướng vận động cho ứng cử viên Dân Chủ.
Tiền là yếu tố quan trọng trong việc thắng cử. Trung bình tranh cử DB liên bang cần 45 triệu. Dân Chủ nói là đảng của dân nghèo nhưng tài trợ cho ứng cử viên của minh nhiều nhứt như Center for Responsive Poliytic câp nhựt 2-10 cho biết. Bầu cử 2018, Dân Chủ tài trợ trên hơn 600 triệu, và Cộng Hoà chỉ hơn hơn 300 triệu thôi.
Báo USA Today nhận xét tổng quát: Obamacare có thể phục hồi, tiền đóng vai trò đắc cử, Dân Chủ thắng Hạ Viện nhờ 46 triệu phụ nữ. Số phụ nữ tranh cử năm nay ở mức cao nhất từ trước đến giờ, và triển vọng thắng cử của họ cũng cao chưa từng thấy.
Có triệu chứng phân biệt giữa thành thị và thôn quê Mỹ. Có vẻ đây chính là cuộc bầu cử của nông thôn chống lại thành phố và tiếp tục đào sâu sự phân rẽ ngày càng lớn trên đất nước Mỹ. Những khu vực Cộng hòa truyền thống bên ngoài các thành phố lớn đã bắt đầu rời khỏi đảng../.(VA)
