Vi Anh
Bà Mạnh Vãn Chu nữ giám đốc tài chính của Hoa Vi, tập đoàn viễn thông điện tử lớn nhứt của Trung Quốc, bị bắt tại Canada theo yêu cầu của Mỹ. Bà bị cáo buộc khai gian để SkyCom, một chi nhánh của Hoa Vi tại Hồng Kông buôn bán với Iran, trái với lịnh cấm của Mỹ. Với tội danh này, con gái cưng của chủ nhân sáng lập và chắc chắn sẽ thừa kế Hoa Vi nếu bị dẫn độ về Mỹ để xét xử, có thể lãnh án 30 năm tù, theo luật pháp Mỹ. Trung Quốc đã phản đối mạnh bạo đối với Canada và yêu cầu thả vô điều kiện.
Toà án Canada cho Bà Mạnh Vãn Chu tạm thời được tại ngoại hầu tra nhưng phải đóng tiền và lấy nhà cửa ở Canada thế chân rất lớn, và bị quản chế chặt chẽ ở Canada trong khi chờ tòa quyết định có dẫn độ sang Mỹ hay không.
Phân tích cho thấy Mỹ đánh vào tập đoàn Hoa Vi là đòn độc, khiến Hoa Vi thành ‘Hoa Suy Vi’ hoa tàn, nhuỵ héo, và cái mộng “made in China 2025” do chính Chủ Tịch Tập cận Bình chủ xướng khó thành hiện thực.
Một là Mỹ đánh Hoa Vi là một tập đoàn viễn thông về mặt nổi làm và bán điện thọại thông minh, và thiết bị viễn thông của TC lớn nhứt TC và thế giới. Về mặt chìm dính líu với chánh phủ TC, bị nghi làm gián điệp tin học cho TC. Bắt giữ Bà Mạnh Vãn Chu sẽ kèm theo một loạt những quyết định hạn chế, cấm đoán sử dụng thiết bị của Hoa Vi của các đồng minh của Hoa Kỳ. Tham vọng thống trị kỹ nghệ viễn thông tin học của TC đang bị đe dọa. Hai thị trường lớn nhứt của thế giới Tây Âu, Bắc Mỹ mà không mua, không bán với Hoa Vi thì coi như Hoa Vi chỉ có nước phá sản.
Hành động bắt này làm cho thiên hạ thấy Hoa Vi không phải là ‘mình đồng da sắt’ như một tờ báo Pháp nhận xét. TC không phải là bất khả xâm phạm. Làm đa số các quốc gia vì lý do an ninh không mua trang thiết bị của Hoa vi nữa.
Phía Trung Quốc cũng không che giấu lo ngại. Theo một chuyên gia về quan hệ Trung-Mỹ tại Đại Học Nhân Dân Bắc Kinh, được AFP trích dẫn, một lệnh cấm vận chip điện tử của Mỹ sẽ là một vố «dữ dội» đối với Hoa Vi, «thậm chí còn nghiêm trọng hơn so với đòn đánh vào ZTE», một tập đoàn viễn thông khác của Trung Quốc, suýt bị phá sản sau khi bị Mỹ trừng phạt. Những tập đoàn công nghệ của Trung Quốc nhận ra rằng, nếu họ không được tiếp cận thị trường Mỹ và các nước phương Tây, thì họ sẽ phải đối mặt với nguy cơ phá sản trong vài ngày", chuyên gia Hemmings nhận định.
Ngay từ trước khi bùng lên vụ giám đốc tài chánh của Hoa Vi, bà Mạnh Vãn Châu, bị bắt tại Canada, với khả năng bị cho dẫn độ qua Mỹ, tập đoàn Hoa Vi đã bị nhiều nước phương Tây tẩy chay ở những mức độ khác nhau. Đối với ông Paul Triolo, chuyên gia về công nghệ thuộc văn phòng tham vấn Eurasia Group, đe dọa đối với Hoa Vi rất nghiêm trọng vì lẽ: «Nếu mất đi quyền tiếp cận các thị trường béo bở ở phương Tây, Hoa Vi có nguy cơ mất luôn khả năng tăng trưởng để có tiền chi trả cho công việc nghiên cứu và phát triển», rất cần thiết cho một tập đoàn công nghệ mũi nhọn. Bên cạnh nguy cơ mất thị trường, lá cờ đầu của ngành công nghệ viễn thông Trung Quốc có thể bị Hoa Kỳ cấm mua sản phẩm của các công ty Mỹ như Intel hay Qualcomm, từ chip điện tử cho đến các thiết bị tối tân khác mà Hoa Vi rất cần. Cho đến nay sản phẩm của Hoa Vi được cho là lệ thuộc hoàn toàn vào các nguồn cung ứng đó.
Theo ông Triolo, tình huống đó «sẽ là thảm họa cho tham vọng công nghệ của Trung Quốc, đe dọa từ Hoa Vi, các nhà thầu phụ cung cấp cho Hoa Vi, cho đến tương lai toàn ngành công nghiệp».
Bị đe dọa nhiều nhất là thế hệ thứ năm của công nghệ di động 5G, được cho là sẽ trở thành xương sống của quá trình chuyển đổi kỹ thuật số của các nền kinh tế, một trong những lãnh vực mà Bắc Kinh có tham vọng đứng đầu thế giới thông qua kế hoạch "Made in China 2025".
Theo quan điểm của nhật báo Global and Mail của Canada, Hoa Kỳ đang chiếm lợi thế so với Trung Quốc từ tháng 5 năm nay. Vào thời điểm đó, một tập đoàn trang thiết bị viễn thông khác của Trung Quốc là ZTE, đã bị cấm nhập cảng linh kiện của Mỹ.
Hai là nếu không phá banh thì cũng phá bể chiến lược Made in China 2025 của TC là dấu ấn chính Chủ Tịch Tập cận Bình là người chủ trương và thúc đẩy. Ông Tập Cận Bình đã công khai tuyên bố tham vọng biến Trung Quốc thành một cường quốc công nghệ, và vào năm 2025, đã cho thông qua một bộ luật buộc các công ty phải cộng tác với Nhà Nước trong các vấn đề an ninh quốc gia.
Tham vọng thống trị ngành viễn thông của Trung Quốc bị đe dọa bởi cuộc chiến tranh địa chính trị này đang diễn ra trong các chiến hào của công nghệ số. Trong cuộc thư hùng mà một trong những thách thức lớn là tung ra thị trường công nghệ điện thoại thế hệ 5. Trung Quốc lo ngại hiện rõ: căng thẳng thương mại leo thang, chiến tranh lạnh Mỹ-Trung tái diễn, Hoa Kỳ tung chiến dịch huy động thế giới cản đường phát triển công nghệ cao cấp của Trung Quốc. Giờ đây việc bắt giữ bà Mạnh Vãn Châu, giám đốc tài chính đại công ty là trong tầm nhắm của chiến dịch.
Và để Mỹ ngăn chận nguy cơ Bắc Kinh, với công nghệ 5G trong tay, có thể thao túng hệ thống thông tin liên lạc quân sự Mỹ. Chính quyền của tổng thống Donald Trump đặc biệt nghi ngờ Hoa Vi, một tập đoàn do một cựu sĩ quan cấp tá của quân đội Trung Quốc thành lập.
Mỹ liệt TC là đối thủ, đối xử như thời Chiến tranh Lạnh, mở cuộc chiến tranh thương mại, tung chiến dịch huy động thế giới cản đường phát triển công nghệ cao cấp của Trung Quốc.
Ba là biến TC thành một chế độ hoang dã bắt người ngoại quốc làm con tin để trao đổi. Sau khi Giám đốc Tài Chánh Hoa Vi, con gái của chủ nhân sáng lập của tập đoàn lớn nhứt TC là Bà Mạnh Vãn Châu, bị bắt giữ tại Canada theo yêu cầu dẫn độ của Mỹ, TC trả đũa. Để trả đũa TC lần lượt đã bắt ba công dân Canada, cáo buộc hoạt động gây nguy hiểm cho an ninh quốc gia Trung Quốc. Hai người bị bắt đầu là doanh nhân Michael Spavor và ông Michael Kovrig, người từng là nhà ngoại giao và hiện là cố vấn cho Tập đoàn Khủng hoảng Quốc tế (ICG). Người thứ ba, TC không tiết lộ danh tánh. Thủ tướng Canada Justin Trudeau cho “Hành động bắt giữ bất hợp pháp hai công dân Canada này là không thể chấp nhận được,” là sẽ làm leo thang cuộc chiến thương mại giữa Mỹ và Trung Quốc. Hôm 14/12 Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo kêu gọi Trung Quốc phóng thích hai công dân Canada bị Bắc Kinh bắt giữ trong tuần này.
Bốn và sau cùng, tình hình cho thấy, coi vậy chớ Chủ Tịch Tập cận Bình cũng biết thân, tri kỷ tri bỉ. Ông không để cho tình hình xấu thêm nữa giữa Mỹ và TQ. Báo chí0 Mỹ như Wall Sreet Journal và Pháp như Les Echos chuyên kinh tế hôm 12/12/2018 cho biết: “Thương chiến Mỹ-Trung: Thấm đòn, Bắc Kinh nhượng bộ” và Thương chiến Mỹ-Trung: Bắc Kinh lùi bước trong "Made in China 2025".
Còn Quốc vụ viện Trung Quốc đã ra các chỉ thị mới cho chính quyền các địa phương, là không nên nhắc đến kế hoạch «Made in China 2025», tuy đã được tuyên truyền rầm rộ từ ba năm qua. Trung Quốc nhập cảng một lượng lớn đậu nành của Mỹ, lần đầu tiên kể từ khi đôi bên «hưu chiến». Tập đoàn quốc doanh Sinograin và Cofco đã mua trên 1,5 triệu tấn đậu nành, trị giá 500 triệu đô la, dự trù sẽ mua tổng cộng từ 2 đến 3 triệu tấn. Bộ trưởng Thương Mại Hoa Kỳ Wilbur Ross hoan nghênh quyết định của Bắc Kinh, giảm thuế hải quan cho xe hơi Mỹ nhập cảng vào TQ./.(VA)
