Sứ điệp “Ngày thế giới người di dân và tị nạn” lần thứ 104 vào tháng Giêng 2018
WHĐ (22.08.2017) – Hôm thứ Hai 21 tháng Tám 2017, Toà thánh đã công bố Sứ điệp của Đức Thánh Cha Phanxicô cho “Ngày thế giới người di dân và người tị nạn” lần thứ 104, sẽ được tổ chức vào ngày 14 tháng Giêng 2018 với chủ đề “Đón tiếp, bảo vệ, thăng tiến và hội nhập người di dân và người tị nạn”. Sứ điệp được Đức Thánh Cha ký ngày 15 tháng Tám 2017, ngày Lễ trọng mừng kính Đức Mẹ Lên Trời.
Thánh Cha viết: “Trong
suốt những năm đầu thi hành sứ vụ giáo hoàng, tôi đã nhiều lần bày tỏ
mối quan tâm đặc biệt về tình trạng đáng buồn của nhiều người di dân và
người tị nạn trốn chạy chiến tranh, khủng bố, thiên tai và đói nghèo.
Tình trạng này chắc chắn là một ‘dấu chỉ của thời đại’, mà tôi cố gắng
giải thích, nhờ sự trợ giúp của Chúa Thánh Thần,
kể từ chuyến viếng thăm Lampedusa vào ngày 8 tháng Bảy 2013. Khi
thành lập bộ mới, Bộ Thăng tiến sự phát triển con người toàn diện, tôi
muốn có một phân bộ đặc biệt – hiện nay do chính tôi đứng đầu – để nói
lên mối quan tâm của Giáo hội đối với người nhập cư, người tị nạn và
các nạn nhân của nạn buôn người”.
Đức Thánh Cha nói rằng đáp ứng nhu cầu của người tị nạn là một dịp để Phúc âm hoá: “Mỗi
người khách lạ gõ cửa nhà chúng ta là một cơ hội để chúng ta gặp Chúa
Giêsu Kitô, Đấng đồng hoá mình với những người khách lạ được tiếp đón
hay bị từ chối trong mọi thời ...
Đây là một trách nhiệm lớn lao mà Giáo hội muốn chia sẻ với tất cả các
tín hữu và mọi người thiện chí, những người được kêu gọi đáp ứng những
thách đố của thời đại di dân hiện nay với lòng quảng đại, sự nhanh nhẹn,
khôn ngoan và nhìn xa trông rộng, tuỳ theo khả năng của mỗi người.
Đức
Thánh Cha nhắc lại bốn yếu tố của một đáp ứng chung đối với nhu cầu của
người nhập cư, mà ngài đã nêu ra trong Diễn văn tại Diễn đàn Quốc tế về
Di cư và Hoà bình, ngày 21-02-2017. Đức Thánh Cha mô tả các yếu tố này
bằng bốn động từ:
Đón
tiếp: ... “trên hết, phải cung cấp nhiều lựa chọn hơn để người di dân
và người tị nạn đến được các quốc gia tiếp nhận một cách an toàn và hợp
pháp. Điều này đòi hỏi một dấn thân cụ thể để gia tăng và đơn giản hoá
tiến trình cấp thị thực nhân đạo và đoàn tụ gia đình. Đồng thời, tôi hy
vọng rằng nhiều quốc gia sẽ thông qua các chương trình tài trợ tư nhân
và cộng đồng, và mởcác hành lang nhân đạo cho những người tị nạn đặc
biệt yếu thế. Hơn nữa, cũng nên cấp thị thực tạm thời đặc biệt cho những
người trốn chạy các cuộc xung đột ở những nước láng giềng. Việc
tuỳ tiện trục xuất tập thể những người nhập cư và người tị nạn không
phải là giải pháp thích hợp, đặc biệt là khi người dân được đưa trở lại
các quốc gia không có sự bảo đảm tôn trọng nhân phẩm và những quyền cơ
bản của con người”.
Đức Thánh Cha Phanxicô cũng nhắc lại rằng “nguyên tắc trung tâm của
nhân vị”, mà vị tiền nhiệm của ngài là Đức nguyên giáo hoàng Bênêđictô
XVI vẫn nhấn mạnh, “buộc chúng ta phải luôn đặt ưu tiên cho sự an toàn
của cá nhân trước an ninh quốc gia”.
Bảo
vệ: ... “có thể được hiểu là một loạt các bước nhằm bảo vệ quyền và
phẩm giá của người di dân và người tị nạn, bất chấptình trạng pháp lý
của họ. Sự bảo vệ ấy bắt đầu ở quốc gia xuất phát và bao gồm việc cung
cấp thông tin đáng tin cậy và đượcxác minh trước khi người ấy ra đi và
việc cung cấp sự an toàn để tránh các hoạt động tuyển dụng bất hợp pháp.
Điều này phải được tiến hành ở mức tối đa có thể tại quốc gia tiếp
nhận, bảo đảm cho họ có đủ trợ giúp về mặt lãnh sự, có quyền luôn giữ
lại các giấy tờ cá nhân, được mở một tài khoản ngân hàng cá nhân và một
mức tối thiểu để sống”.
Thăng
tiến: ... “đó là một nỗ lực kiên quyết để bảo đảm rằng tất cả những
người di dân và người tị nạn – cũng như các cộng đồng đón tiếp họ –đều
có quyền thể hiện tiềm năng của mình như những con người, trong mọi
chiều kích làm thành nhân loại màĐấng Sáng Tạo đã dự định. Trong những
chiều kích ấy, chúng ta phải nhìn nhận giá trị đích thực của chiều kích
tôn giáo, bảo đảm cho tất cả các ngoại kiều ở bất cứ quốc gia nào có
quyền tự do tín ngưỡng và thực hành tôn giáo. Nhiều người di dân và
người tị nạn có những khả năng phải được nhìn nhận và đánh giá một cách
thích hợp”.
Hội
nhập: ... liên quan đến các cơ hội phong phú hoá qua việc giao thoa văn
hóa nhờ sự hiện diện của người di dân và người tị nạn. Hội nhập không
phải là “đồng hóa”, đẩy người nhập cư đến chỗ xoá bỏ hay quên đi bản sắc
văn hoá của họ. Nhưng, việc giao tiếp với người khác phải dẫn tới chỗ
khám phá được ‘bí quyết’ của họ, cởi mở với họ để đón nhận các mặt đúng
đắn của họ và như thế góp phần vào việc hiểu biết lẫn nhau nhiều hơn.
Đây là một tiến trình lâu dài nhằm định hình xã hội và văn hoá, làm cho
chúng ngày càng trở nên phản ánh những ơn huệ đa dạng mà Thiên Chúa ban
tặng cho con người”.
Trong sứ điệp, Đức Thánh Cha cũng nhắc đến hành động của Liên hiệp quốc:
“Tại
Hội nghị thượng đỉnh của Liên hiệp quốc tổ chức ở New York vào ngày 29
tháng Chín 2016, các nhà lãnh đạo trên thế giới đã bày tỏ mong muốn có
hành động dứt khoát trong việc trợ giúp người di dân và người tị nạn để
cứu mạng và bảo vệ quyền lợi của họ, bằng cách chia sẻ trách nhiệm này
trên toàn cầu. Để đạt được mục tiêu này, các quốc gia đã cam kết soạn
thảo và thông qua, trước cuối năm 2018, hai Hiệp ước Toàn cầu, một cho
người tị nạn và một cho người di dân”.
(Theo Zenit)
Minh Đức
