Ngày 1/5/1975 – Lúc phi cơ xoay qua một độ nghiêng lấy hướng qua Bangkok, tôi nhìn xuống Sài gòn lần chót. Tự nhiên trong lòng tôi dâng lên một niềm ngậm ngùi thương tiếc tất cả những gì đang xảy ra dưới đất.Tôi như người bại trận, hay nói cách khác, tôi xin được làm bạn với người bại trận, một người bạn đã không chia sẽ mà còn bắt buộc VNCH phải gánh chịu hết tất cả…trong những ngày sắp tới.
Việt Nam và tôi có rất nhiều kỷ niệm có quá nhiều quan hệ mật thiết suốt đời không phai lạt. Sống ở vn lâu năm, tôi cảm thấy thương xứ sở nầy. Tội nghiệp cho họ, họ có thừa khả năng dựng nước, nhưng cái quyền làm chủ quê hương đã bị các cường quốc chuyền tay nhau định đoạt. Tôi xin lổi người VN. Tôi đã làm hết sức mình nhưng không cứu vản được nền hòa bình cho Dân tộc Việt. Vỉnh biệt Sài gòn. Sài gòn vẩn hồn nhiên với những mạch sống dạt dào ơn nghĩa một khi đã chọn bạn hữu thâm giao.
Năm 1979. Đai sứ VC Vỏ văn Sung có mời tôi trở lại thăm Sài gòn. Tôi từ chối với lý do không quen với cái tên Hồ chí Minh. Sài gòn đã mất. Tôi trở lại đó thăm ai. Ở đời có khéo lắm cũng chỉ gạt người ta lần thứ hai, làm sao lừa dối người ta lần thứ ba ? Người CS giả bộ ngây thơ [ở một khía cạnh nào đó] nên cứ tưởng nhân loại cũng đều ngây thơ như họ. Liên tục nói dối hàng bao nhiêu năm, tưởng như vậy là quần chúng sẽ nhập tâm tin là thật. Họ lầm. Nói láo để tuyên truyền chỉ có lợi trong chốc lát nhưng về lâu về dài thì chân lý loài người sẽ đè bẹp họ. Ngày xưa Liên sô đã xiết chặt sai khiến họ, dùng VN làm phương tiện đóng góp cho Nga. Họ có muốn thoát ly, muốn nhờ Tây phương tháo gở cho họ cũng không được nữa vì đã từng phạm lổi lớn là lường gạt Tây phương.
Sau hết, chế độ VNCH thua, nhưng thật ra người VN chưa thua CS. Trận chiến chưa chấm dứt vào ngày 30/4/1975.
Mổi năm vợ chồng chúng tôi đều đi xuống Lourdes để kính lể Đức Mẹ Lộ đức. Luôn luôn tôi nhắc nhở nhà tôi, chúng tôi cầu nguyện cho Người VN đạt được nền Hòa bình theo sở nguyện của họ. Tôi tin rằng Đức Chúa Trời và Đức Mẹ không bỏ rơi Dân tộc VN.
Jean-Marie Merillon – Cựu Đại sứ Pháp tại VNCH –
