Giới thiệu tác phẩm Những Khuôn Mặt Văn Hóa VN Paris 1995-2015
do
Câu Lạc Bộ Văn Hóa VN PARIS phát hành
Ngày
ra mắt
18-09-2016, Salle
Conférence
Hermès,
Paris XIIIe
Trong
ngày ra mắt sách « NHỮNG KHUÔN MẶT VĂN HÓA VIỆT
NAM PARIS, 1995-2015 » hôm nay, xin có đôi lời giới
thiệu tác phẩm qua bốn câu hỏi do GSTS Nguyễn Đăng Trúc
đặt ra.
« Câu
Lạc Bộ Văn Hóa Việt Nam Paris » đã được thành
lập vào năm 1994, qui tụ những thành viên đa
số thuộc giới trí thức văn nghệ sĩ, trong đó có một
số người thuộc
Văn Bút VN Hải Ngoại, hội thơ Ba Lê Thi Xã, văn nghệ sĩ
tự do Paris…
Được
tái tín nhiệm đảm trách Câu Lạc Bộ Văn Hóa Việt Nam
Paris vào tháng 04 năm 2014, Thi
sĩ Đỗ
Bình cảm thấy
mình đã lãnh
một trách nhiệm nặng nề, mà thách đố lớn nhất là
vấn đề : « Làm sao giữ vững và phát triển
Câu
Lạc
Bộ Văn
Hóa Việt Nam Paris » ?
Ông đã mời
một
số
thành viên
cộng
tác, giúp ý kiến
chuẩn
bị tìm giải đáp.
Công
việc
suy tư và chuẩn
bị này đã được
thực
hiện
theo Phương pháp quản trị của Tôn Tử,
của Hội
Tiêu Chuẩn
Pháp Quốc
và của Chỉ Dẫn
của Bộ
Đại Học Pháp về
trình bày và viết
tiểu
luận
thạc sĩ hay luận
án tiến
sĩ.
Việc
chuẩn
bị thứ
nhất
là khẳng
định đường
hướng
văn hóa của Câu Lạc Bộ
Văn Hóa, theo ba ý nghĩa văn hóa của những
nhà văn hóa truyền
thống
Việt
Nam để
lại : Góp phần
xây dựng
đất
nước,
quốc
gia và văn hóa dân tộc
của con người
Việt
Nam 1- như một
kẻ sĩ (Nguyễn
Trãi), 2- như người
biên soạn sách vở
(Lê Quí Đôn, Phan Huy Chú). 3- biên soạn sách vở
về
mọi vấn
đề
liên hệ
đến
cuộc
sống
thường
ngày của người
Việt
Nam (Đào Duy Anh).
Việc
chuẩn
bị thứ
hai là thiết
kế
một
dự
án làm việc
trong môi trường
văn hóa Việt
Nam tại hải ngoại Paris trong hai thập niên 1995-2015..
Việc
chuẩn
bị thứ
ba là thành lập
một
nhóm làm việc
có tổ
chức
phân minh trong ba lãnh vực :
1- Ban Điều
Hành tổng
quát với
Chủ Nhiệm
Đỗ
Bình, 2- Ban Biên Tập
với
Chủ Biên Trần
Văn Cảnh và 3- Ban Thực
Hiện
với
Trưởng
Ban Nguyễn
Quí Toàn.
Sau
6 tháng làm việc,
nhóm đã qui tụ thêm được một số văn hữu nhiều khả
năng, trách nhiệm và tích cực, tham gia. Nhờ đó, một
dự
án đã được thiết kế và thực hiện về một
tuyển
tập
lấy
tên là « Những
Khuôn Mặt
Văn Hóa Việt
Nam Paris, 1995-2015 ».
2.
Những Khuôn
Mặt
Văn
Hóa
Việt
Nam
Paris ghi nhận những ai?
Trong
phần đầu buổi chiều Văn Học Nghệ Thuật hôm nay,
chúng
ta vừa nghe và sẽ nghe
những
giới thiệu chi tiết và cá biệt về từng tác giả đã
đóng góp vào tuyển tập « Những Khuôn Mặt Văn Hóa
Việt Nam Paris, 1995-2015 ». Trong
phần giới thiệu chung này, chúng tôi xin giới thiệu một
cách chung và tổng quát về chân dung tập thể của
« Những Khuôn Mặt Văn Hóa Việt Nam Paris, 1995-2015 ».
Tuyển
Tập « Những Khuôn Mặt Văn Hóa Việt Nam Paris,
1995-2015 » là một tác phẩm, sau hai năm chuẩn bị,
đã ghi nhận chân dung của những nhà thơ, nhà văn, nhà
nghiên cứu văn học và văn hóa Việt Nam thuộc Câu Lạc
Bộ Văn Hóa Việt Nam tại Paris, trong những năm từ 1995
đến 2015. Không phải là chân dung kinh tế xã hội, theo
kiểu « Chân dung kinh tế và xã hội của những tác
giả viết sách ở Pháp », như bản phúc trình của
Bộ Văn Hóa và Truyền Thông Pháp đã cho phổ biến ngày
16 tháng 03 năm 2016 [1]
vừa qua. Nhưng là chân dung văn hóa.
Họ là ai ?
Nhóm thứ nhất, họ là
những tác giả đã
hay đang sinh hoạt trong
Câu Lạc Bộ Văn Hóa Việt Nam Paris, đã đáp lời mời
của Chủ Nhiệm Đỗ Bình và Chủ Biên Trần Văn Cảnh,
mà gửi những công trình của họ để góp phần thực
hiện tác phẩm « Những Khuôn Mặt Văn Hóa Việt Nam
Paris, 1995-2015 » này. Đó là 26 tác giả sau đây :
Nhà văn Hồ Trường An, GSTS Hà Ngọc Bích, Nhà Văn Nhà
Thơ Đỗ Bình, nhà thơ Hương
Bình, GSTS Trần Văn
Cảnh, TS Phạm Trọng Chánh, BSGS Phạm Tu Chính, Thi sĩ BS
Phương Du Nguyễn Bá Hậu, LS Trần Thanh Hiệp, Nhà báo
Nguyễn Bảo Hưng, GS Trịnh Khải, GSTS Phạm Đình Liên, Nữ
sĩ Quỳnh Liên, GSTS
Lê Mộng Nguyên, Nhà
văn Trần Tam Nguyên, GS Phạm Thị Nhung, Thi sĩ GS Hàm
Thạch, Nhà biên khảo Nguyễn
Thanh, GSTS Vũ Quốc Thúc, Nhà văn GS Nguyễn Thùy, Nhà văn
Từ Thức, Nhà báo Lê Trân, GSTS Từ Trì, GSTS Nguyễn Đăng
Trúc, Nhà phê bình TS Liễu Trương, GS Phan Thị Trọng
Tuyến.
Nhóm thứ
hai, họ là
những người đã
hoặc đang ở Paris và đã hay đang biên soạn sách vở, mà
nay, được những thành viên Câu Lạc Bộ Văn Hóa Việt
Nam Paris tìm hiểu và nhắc nhớ đến,
để vinh danh và ghi khắc tên tuổi họ vào lịch sử văn
học. Đó là
những vị sau đây : bác sĩ giáo sư thi sĩ Vân Uyên
Nguyễn Văn Ái, nhà văn Văn Bá bác sĩ Nguyễn Văn Ba, giáo
sư thi sĩ bác sĩ Bằng Vân Trần
Văn Bảng, bác sĩ thi sĩ Phương Du Nguyễn Bá Hậu, học
giả tiến sĩ Thái
Văn Kiểm, nhạc sĩ giáo sư Lê Mộng Nguyên, nữ sĩ Vân
Nương, nữ sĩ Minh Châu Thái Thị Hạc Oanh, nhà văn học
Võ Phiến ở Mỹ, nhà thơ Thân Thị Ngọc Quế, nhà
văn Kiệt Tấn, nhà văn học Nguyễn Thùy, GS Võ Thu Tịnh,
học giả Nguyễn
Trường Tộ, nhà văn Tiểu Tử ;
Những nhà văn nữ Paris hiện nay, như Mạch Nha, Miêng,
Phạm Thị Trọng Tuyến, Trần Diệu Tâm, Đỗ Quỳnh Giao,
Đặng Mai Lan, Mai Ninh.
3.
Những nét nào là
chân
dung chung và
chính
yếu của Những
Khuôn
Mặt
VHVN Paris ?
Đọc
xong những bài
trong tác phẩm « Những
Khuôn Mặt Văn Hóa Việt Nam Paris, 1995-2015 », không
những một
nội dung tổng
quát của
Văn Hóa Việt Nam đã được tỏ lộ về
tinh thần kẻ sĩ,
về công việc
nghiên cứu và biên soạn sách vở và về cuộc sống hằng
ngày hiện nay của người Việt Nam, đặc biệt là người
Việt Nam hải ngoại ; Nhưng còn một
nội
dung chủ yếu cụ thể và đặc trưng mà người đọc
chăm chú sẽ dễ dàng khám phá và nhận ra, đó là « chân
dung chung
của người
làm văn hoá trong
Những Khuôn Mặt Văn Hóa Việt Nam Paris ».
Nhiều
đề tài và nhiều tiếp cận khác nhau, nhưng tất cả mọi
tác giả đều đã đề cập, nhiều ít, xa gần, đến chủ
đề « Tha Hương », là nét chân dung đặc trưng
chính yếu chung, với
ba mầu rất đậm và rõ nét.
Một cái tha hương hiện thực của tâm tình hoài nhớ,
thương mến, mong chờ quê hương tươi sáng và của cảnh
sống giữ thơm quê mẹ, bảo trì và phát triển văn hóa
dân tộc, hội nhập quê người. Một cái tha hương vươn
lên của tình thương, đi từ tình thương gia đình, đến
tình thương Nước Việt, Người Việt, Tiếng Việt, tiến
lên tình thương nhân loại. Và một cái tha hương thăng
tiến về tâm linh, tìm về chân, thiện, mỹ, hướng lên
tâm linh và thiêng liêng.
Rõ
rệt « Những
khuôn mặt Văn Hóa Việt Nam Paris, 1995-2015 » đã
hoà nhập với những tác phẩm văn, thơ, nghiên cứu về
văn học và văn hóa Việt Nam khác trên thế giới, mà
khai phá ra một nội dung mới trên diễn đàn văn học
Việt Nam cho thời hậu chiến,
1975-2015.
Khác
với văn thơ thời tiền chiến 1930-1945 và văn thơ thời
chiến 1945-1975, văn
thơ thời hậu chiến 1975-2015 nở rộ ra ở hải ngoại,
trong đó có Paris, với dòng văn thơ THA HƯƠNG và TÌNH
THƯƠNG Nước Việt, Người Việt, Tiếng Việt.
4.
Những
dự án khác cho tương lai
sau
Những
khuôn mặt Văn Hóa Việt Nam Paris
?
Từ « Những Khuôn
Mặt Văn Hóa Việt Nam Paris, 1995-2015 », những viễn
tượng tương lai như đã được mở ra cho những công
trình văn học, văn hóa tương lai.
Trước
nhất là những viễn tượng không gian địa lý, với
những vấn nạn đã được gợi ra : Có cần phải
nhìn ra « Những khuôn mặt Văn Hóa Việt Nam Hải
Ngoại, 1975-2016 » ? Có cần phải nhận rõ « Những
Khuôn Mặt Văn Hóa Việt Nam trên toàn thế giới hiện
nay, 1975-2017 » ?
Thứ đến là những viễn
tượng thời gian lịch sử và những viễn tượng biến
chuyển về nội dung và chủ đề văn hóa, văn học, mà
những vấn nạn sẽ từ từ được ý thức, nhận ra và
đặt thành vấn đề.
Paris,
ngày 18.09.2016
Trần
Văn Cảnh, Chủ biên
1
Ghi nhận những đặc điểm
về lợi tức đến từ việc viết sách của trên 100.000
tác giả viết sách ở Pháp. Xin xem :
http://www.culturecommunication.gouv.fr/Politiques-ministerielles/Livre-et-Lecture/Actualites/Etude-sur-la-situation-economique-et-sociale-des-auteurs-du-livre-resultats
