Dự luật rồ dại
Nguyễn-Xuân Nghĩa
Nguyên Lam: Nguyên Lam xin kính chào ông
Nguyễn-Xuân Nghĩa, chuyên gia tư vấn kinh tế của Ban Việt ngữ đài Á Châu Tự Do
từ năm 1997 tới nay. Thưa ông, dư luận trong và ngoài nước đã xôn xao bàn tán
về một dự luật có thể được Quốc hội Việt Nam biểu quyết vào ngày 15 này để lập
ra ba khu trự trị kinh tế có quy chế hành chính đặc biệt tại Vân Đồn, Bắc Vân
Phong và Phú Quốc. Khi theo dõi hồ sơ đó, ông có thể chia sẻ những nhận xét gì
cho thính giả của chúng ta?
Nguyễn-Xuân Nghĩa: - Tôi xin nêu ba nhận
xét sơ khởi trước khi ta tìm hiểu sâu xa hơn về các mối nguy cho Việt Nam trong
một dự luật thuộc loại rồ dại nhất.
- Thứ nhất, khi thấy dư luận bàn tán, Chủ tịch Quốc hội cho
biết là Bộ Chính Trị của đảng Cộng Sản Việt Nam đã thông qua nên Quốc hội sẽ
ban hành thành luật. Theo phạm trù kinh doanh, ta có hiện tượng quản lý rất lạ,
là Bộ Chính Trị như Hội đồng Quản trị của một doanh nghiệp, là cơ chế chưa hề
sống trong lĩnh vực kinh doanh của thị trường và không thể biết mọi chi tiết
khúc mắc của đời sống thật mà vẫn có quyền quyết định tuyệt đối cho ban quản
trị là Nhà nước gồm có Quốc hội và Chính phủ chấp hành. Nếu Đảng trả lương cho
nhân viên Quốc hội và cán bộ Chính phủ và có quyền tăng lương hay kỷ luật thì
còn có sự hợp lý.
- Nhưng Đảng không kiếm ra tiền và lương bổng của đảng viên
cán bộ lại do tiền thuế của 93 triệu người dân chu cấp mà người dân không được
tham khảo hay có tiếng nói. Nếu là một doanh nghiệp, người dân làm chủ, thuộc
hội đồng cổ đông và phải được quyền lên tiếng để Hội đồng Quản trị theo đó mà
làm cho có lợi. Với mô thức kỳ lạ hiện nay, Việt Nam là một doanh nghiệp tất
nhiên phá sản!
- Thứ hai, một số chuyên gia ở trong và ngoài nước đã lên
tiếng về vụ nảy. Tôi quý trọng sự hiểu biết của nhiều chuyên gia quốc nội,
nhưng thông cảm là quý vị đó không thể nói hết vì họ chưa được tự do nên chỉ có
thể nói chi tiết chuyên môn mà tránh đụng vào “cái vẩy ngược của con rồng”, là
hệ thống chính trị của một đảng bịt mặt và khỏi bị trách nhiệm nhờ cái thế độc
quyền. Họ đành nhẹ nhàng khuyên ý Đảng nên hợp với lòng dân chứ không thể than
rằng lòng dân phải hợp với ý Đảng. So với thời xưa thì một số chuyên gia đã
giỏi hơn nhiều, nhưng so với thiên hạ thì đấy là một thất thu về trí tuệ, nên
cũng là một mất mát cho xứ sở.
- Ý thứ ba là Việt Nam đi chậm hơn các nước cùng trình độ
nên còn loay hoay với mô hình “đặc khu kinh tế” đã lỗi thời. Mà Việt Nam còn
chìm xuống đáy với ba đặc khu chỉ chuyển giao công nghệ cờ bạc và mại dâm làm
xã hội sa đọa, khi quỹ đất đã cạn nên chỉ làm lợi cho các tay trong đã biết
trước mà đầu cơ địa ốc, và lại còn đe dọa an ninh quốc gia vì địa thế chiến
lược của ba nơi này.
- Nếu lạc quan thì dự luật đặc khu sẽ sản sinh ra các lãnh
chúa người Việt và từ đó dẫn tới nạn phân hóa vì có nhiều lãnh địa trong một
quốc gia chỉ thống nhất ở hình thức. Về thực tế thì dưới bóng rợp của một đế
quốc không che giấu tham vọng bành trướng là Trung Quốc, dự luật sẽ dẫn đến chế
độ tô giới và Bắc thuộc.
Nguyên Lam: Thính giả của chúng
ta biết rằng ông không mấy lạc quan và thường có lời cảnh báo, nhưng Nguyên Lam
không ngờ là ông lại bi quan đến như vậy! Xin đề nghị ông giải thích thêm về
chuyện này.
Nếu lạc quan thì dự luật đặc khu sẽ sản sinh ra các lãnh
chúa người Việt và từ đó dẫn tới nạn phân hóa vì có nhiều lãnh địa trong một
quốc gia chỉ thống nhất ở hình thức. Về thực tế thì dưới bóng rợp của một đế
quốc không che giấu tham vọng bành trướng là Trung Quốc, dự luật sẽ dẫn đến chế
độ tô giới và Bắc thuộc.
-Nguyễn Xuân Nghĩa
-Nguyễn Xuân Nghĩa
Nguyễn-Xuân Nghĩa: - Nói về bối cảnh trước,
Việt Nam có ba nhược điểm lớn là năng suất công nghiệp quá thấp, bội chi ngân
sách quá cao và sau mấy chục năm thu hút đầu tư nước ngoài thì ngoại quốc hưởng
lợi chứ kiến năng, là kiến thức và khả năng của mình không tăng, lợi ích kinh
tế cũng vậy. Bộ Kế hoạch hay ai đó có trách nhiệm chẳng lẽ không biết các nhược
điểm ấy để cải tiến chiến lược công nghiệp hóa hay sao?
- Bây giờ cái đảng chưa khi nào quản trị kinh doanh lại bày
ra một dự luật có tám tai họa: 1/ có thể cho nước ngoài thuê không phải trong
khoảng 50-70 năm mà 99 năm; 2/ người chủ đầu tư có quyền bán lại hay chuyển
giao thừa kế cho ai khác; 3/ có thể giảm thuế thuê đất; 4/ lại giảm thuế thu
nhập trong nhiều năm để thu hút đầu tư; 5/ người Việt Nam có quyền vào các đặc
khu ấy để đánh bạc và giải trí; 6/ chủ đầu tư trong đặc khu được quyền bội chi
tới 70% của ngân sách; và 8/ khó hiểu nhất, chủ đầu tư có khi không còn khả
năng trả nợ, khi đó, ai chịu trách nhiệm thì không rõ. Tôi miễn bàn về từng chi
tiết mà cố tổng hợp qua tám đặc tính ác độc của dự luật. Trong một cơn ác mộng,
nếu tôi làm tư vấn cho kẻ thù của Việt Nam, tôi sẽ đề nghị những điều quái đản
kể trên, cho chết luôn!
Mối nguy từ Đặc Khu Tự Trị
Nguyên Lam: Ông nói cứ như cười
mà không giấu được nét chua chát. Nguyên Lam xin chầm chậm hỏi ông vài chi tiết
kỹ thuật cho thính giả của chúng ta hiểu mức độ nghiêm trọng của vấn đề này.
Thưa ông, tiền đâu ra và ai sẽ trả?
Nguyễn-Xuân Nghĩa: - Là đại diện cho người
dân, ta hãy tạm tin như vậy đi, Nhà nước thu thuế để lo cho dân. Dự luật lo cho
nhà đầu tư, nhiều phần là ngoại quốc, nên ào ạt miễn thuế và hoãn thuế, như qua
các điều 40, 43 hay 45. Như vậy, khi ngân sách đã bội chi quá nặng, Nhà nước
tìm tiền ở đâu ra hay là vét thuế nơi khác? Phải chăng người dân sẽ trả tiền
cho dự án thu hút đầu tư này? Dân có được hỏi ý hay có được biết về những chi
tiết bất công ấy không?
- Bước sang một lĩnh vực nhiều rủi ro khác cho xã hội là quy
chế đặc miễn lao động cho người nước ngoài. Họ không cần giấy phép lao động nếu
làm việc dưới 90 ngày hoặc trong cả năm không quá 180 ngày. Mọi chuyện, từ
tuyển người, đặt mức lương hay bổng và miễn thuế v.v. có thể do Chủ tịch của
đặc khu quyết định. Nhà nước thống nhất đang nặn ra các nhà nước con con trong
lãnh thổ, là những nhóm lợi ích, và chỉ còn nhiệm vụ tìm tiền cung phụng yêu cầu
của nhà đầu tư. Trong khi đó, các đặc khu này cũng có quyền trang bị võ khí và
nhân sự bảo vệ. Người ta muốn lập sòng bạc hay xây pháo đài mà đề ra những chi
tiết ấy?
Nguyên Lam: Nói về các mối nguy
từ đặc khu tự trị, ông thấy là bà con nên chú ý tới điểm gì khác nữa sau khi
ông vừa nói đến địa thế chiến lược của ba nơi này?
Nguyễn-Xuân Nghĩa: - Việt Nam là đối tượng
chinh phục thực tế và gần gũi của Trung Quốc qua chiến lược bành trướng đã công
khai hóa của họ. Ngẫu nhiên mỉa mai là Tết Mậu Tuất vừa qua, khi góp phần tổ
chức Hội Chợ Tết tại miền Nam California, bản thân tôi nhắc đến ba chiến thắng
trên sông Bạch Đằng, vào năm 938 là một năm Mậu Tuất, của Ngô Quyền để giành
độc lập sau 1050 năm Bắc thuộc; rồi năm 981 khi Lê Đại Hành thắng quân Tống;
lần thứ ba là năm 1288 nhờ chiến công lịch sử của Hưng Đạo vương Trần Quốc
Tuấn, mà then chốt là trận Vân Đồn trước đó của Nhân Huệ vương Trần Khánh Dư
khiến quân Nguyên Mông bị cạn lương. Bây giờ, Vân Đồn là nơi Bắc phương sẽ đóng
cọc và khống chế miền Bắc!
- Tại miền Trung, sau khi đã chiếm Hoàng Sa và Trường Sa ở
ngoài biển, họ sẽ trụ tại đặc khu Bắc Vân Phong, rồi trên đường bành trướng từ
Thái Bình Dương qua Ấn Độ Dương, đảo Phú Quốc trong ra Vịnh Xiêm La sẽ là vị
trí chiến lược của Trung Quốc. Người ta lầm tưởng là thiên hạ sẽ vào đó đánh
bạc, Trung Quốc vào nơi đó thì sẽ thiết trí khí cụ tình báo quân sự để theo dõi
và khống chế. Các mỏm đá giữa biển Đông Nam Á mà họ còn làm thành đảo nhân tạo
và căn cứ quân sự thì ba hòn đảo của ta sẽ là chiến lũy của họ! Ai bày ra
chuyện đặc khu này mà ác độc như vậy?
Nếu không có một hội đồng có thực quyền được lập ra để theo
dõi tình hình thực tế sau mỗi năm năm, 10 năm, và có quyền điều chỉnh lại những
cam kết thì viễn ảnh bi đát lại là hiện tượng “Hoa quân nhập Việt”: người Hoa
có võ trang vào làm chủ nước Việt ở những nơi sinh tử nhất của nước Nam.
-Nguyễn Xuân Nghĩa
-Nguyễn Xuân Nghĩa
Nguyên Lam: Thưa ông, vì thời
lượng của chúng ta thì có hạn mà đề tài lại quá đa diện cho nên Nguyên Lam xin
đề nghị ông nêu ra vài kết luận.
Nguyễn-Xuân Nghĩa: - Thứ nhất, nếu có chết
thì cố chết cho chậm, việc gì phải ký giấy tự sát vào ngày 15 này?
- Tôi cho là những ai có thực tâm với đất nước thì nên tham
khảo ý kiến của mọi thành phần liên hệ, từ doanh gia đến người am hiểu về an
ninh, các chuyên gia kinh tế và luật pháp quốc tế xem thiên hạ xử trí ra sao.
Lý tưởng là hỏi ý người dân chứ đừng nghĩ là họ không biết gì. Mà muốn vậy thì
cần công khai hóa mọi chi tiết. Then chốt và sinh tử là các chi tiết mà Bộ
Chính Trị bịt mắt có khi chẳng thấy ra các nhân tố cụ thể khác.
- Thứ hai, nhìn rộng ra ngoài, đảng phải học tập kinh nghiệm
thất bại với cả chục đặc khu hay dự án có tầm cỡ như Bauxite tại Tây Nguyên,
khu kinh tế gang thép Vũng Áng, dự án Chu Lai, Dung Quất, Nhơn Hội, Chân Mây,
v.v… Vì sao đã thất bại mà còn đòi tái diễn với ba đặc khu kinh tế tự trị đó?
Thứ ba, nếu không biết thì học ngoại quốc: nên mời các chuyên gia quốc tế vào
làm tư vấn về mọi khía cạnh lợi hại, miễn là các chuyên gia ấy không do Bắc
Kinh tuyển chọn và đài thọ. Thứ tư, học xong thì sẽ biết Việt Nam khỏi cần đặc
khu kinh tế nữa sau hơn 20 năm mở cửa ra ngoài với nhiều hiệp ước tự do thương
mại và đầu tư đã ký kết với quốc tế. Sau cùng, nếu lỡ dại thì cũng nên cài
trong hợp đồng các điều kiện tái xét. Một hội đồng có thực quyền phải được lập
ra để theo dõi tình hình thực tế sau mỗi năm năm, 10 năm, và có quyền điều
chỉnh lại những cam kết. Đấy là điều kiện tối thiểu và thông thường trong mọi
giao kèo dài hạn. Nếu không, viễn ảnh bi đát lại là hiện tượng “Hoa quân nhập
Việt”: người Hoa có võ trang vào làm chủ nước Việt ở những nơi sinh tử nhất của
nước Nam.
Nguyên Lam: Ban Việt ngữ đài Á Châu Tự
Do cùng Nguyên Lam xin cảm tạ kinh tế gia Nguyễn-Xuân Nghĩa về những nhận định
này.