Hình ảnh vệ tinh chụp Bãi Đá Chữ Thập đang được Trung Quốc xây đắp
TS Lê Trung Tĩnh, Pháp quốc
Việc Trung Quốc có các hoạt
động xây đắp đảo trên Biển Đông sẽ giúp nước này có ‘khả năng áp đảo
về quân sự’ nếu xảy ra xung đột trên vùng biển này trong tương lai,
một nhà nghiên cứu về Biển Đông nói với BBC.
Mới
đây, máy bay do thám P8-A Poseidon của Mỹ khi bay gần đến các hòn đảo
nhân tạo này của Trung Quốc đã bị hải quân Trung Quốc nhiều lần yêu cầu
phải rời đi, theo tường thuật của kênh truyền hình CNN.
‘Nguy cơ đối với Việt Nam’
Trao đổi với BBC, Tiến sỹ Lê Trung Tĩnh, thành viên Nhóm Nghiên cứu
Biển Đông ở Pháp, nói việc Trung Quốc xây đắp đảo nhân tạo ‘đặt ra
nguy cơ đối với Việt Nam rất rõ ràng’.
“Nếu diễn ra xung đội nhỏ
hoặc xung đột lớn thì khả năng họ giành phần thắng là rất cao khi họ
đã có bàn đạp là sân bay quân sự như vậy,” ông Tĩnh nói.
“Không
chỉ riêng với Việt Nam, điều này còn đặt ra nguy cơ lớn đối với những
nước trên thế giới như Mỹ, Nhật, Hàn Quốc – những nước có đường giao
thông đi qua Biển Đông – đặc biệt là Mỹ với mong muốn đưa tàu chiến
hoặc là máy bay qua vùng biển này hoàn toàn không thể thực hiện được
vì sự hiện diện quân sự của Trung Quốc,” ông nói thêm.
Theo ông Tĩnh phân tích thì Trung Quốc ‘có ba mục tiêu’ khi bồi đắp đảo với quy mô lớn trên Biển Đông.
“Thứ nhất họ khẳng định một lần nữa tuyên bố chủ quyền trên những vùng đảo trên Biển Đông,” ông nói.
“Thứ
hai khi họ biến những thực thể này vốn là những thực thể chìm trong lúc
thủy triều cao thành những đảo có thể sinh sống được và có thể cho máy
bay lên xuống được sẽ dẫn đến việc những thực thể này trong chừng mực
nào đó cho phép họ có được vùng biển ví dụ như lãnh hải, thềm lục địa
theo Công ước Quốc tế về Luật Biển.”
“Đó là cơ sở cho họ đòi hỏi vùng biển lớn hơn để có thể tiến đến cụ thể hóa đường chữ U rõ ràng hơn,” ông nói thêm.
“Thứ ba là họ thiết lập được một loạt căn cứ dân sự và quân sự để kiểm soát Biển Đông một cách cụ thể rõ ràng trên thực địa.”
“Đến
bây giờ Trung Quốc vẫn nói rằng họ tôn trọng tự do hàng hải nhưng rõ
ràng họ làm như vậy để đến một lúc nào đó họ kiểm soát hoàn toàn, ví
dụ như gần đây khi Mỹ cho tàu hoặc máy bay vào thì họ đã phản đối rất
dữ dội,” ông giải thích, “Điều này cho thấy tôn trọng tự do hàng hải là
cách nói ban đầu của Trung Quốc để xoa dịu tạm thời quốc tế và khó có
người nào tin được chuyện đó.”
Khả năng ADIZ?
Máy bay do thám của Mỹ đã bị hải quân Trung Quốc yêu cầu phải rời đi trên Biển Đông
Theo ông Tĩnh thì Trung Quốc tiến hành các hoạt động xây đắp này
‘rất có tính toán, một cách đồng bộ, hiệu quả, rõ ràng’ mặc dù có
dấu hiệu cho thấy ‘có sự loạc choạc giữa cánh quân sự và cánh ngoại
giao’.
Khi được hỏi có phải Trung Quốc xây đắp như vậy là để đặt
thế giới vào tình trạng đã rồi hay không, ông Tĩnh cho rằng nếu như
vậy thì ‘thế giới không còn được điều chỉnh bởi luật pháp nữa’.
“Điều này dẫn đến cái lý của kẻ mạnh lúc nào cũng chiến thắng,” ông nói.
“Dẫu
gì đi nữa Việt Nam, Philippines và các nước trên thế giới cũng phải có
cách tiếp cận để phản đối việc Trung Quốc đang thực hiện hiện nay
trên mọi mặt, trên thực địa, ngoại giao và công pháp quốc tế,” ông nói
thêm.
Khi được hỏi về khả năng Trung Quốc tuyên bố thiết lập vùng
nhận dạng phòng không (ADIZ) trên Biển Đông như họ đã từng làm trên
Biển Hoa Đông, ông Tĩnh nhận định là ‘rất cao’.
Nếu Trung Quốc thiết lập được ADIZ, thì tất cả các máy bay khi đi vào vùng trời này phải báo cáo với Trung Quốc.
“Họ
không cần phải thực hiện điều đó với thế giới hay với Mỹ. Họ chỉ cần
thực hiện điều đó với những nước trong khu vực có tranh chấp là đủ
rồi,” ông nói.
“Từ từ họ sẽ có mặc cả khác nhau với những nước lớn hơn để đạt được mong muốn của họ,” ông nói thêm.
