Mỹ Nhắc Dân Thận Trọng Khi Đi Trung Quốc
Vi Anh
Tin VOA ngày 04/01/2019, “Mỹ khuyến cáo du hành tới Trung Quốc”. Bản tin của VOA là tiếng nói chánh thức của chánh quyền Mỹ, bản tiếng Việt phát ở Mỹ ra toàn thế giới. Người Việt bây giờ đã có khoảng 96 triệu người trong nước và hơn 4 triệu rưỡi ở hải ngoại, nên bản tin này rất hữu ích cho toàn dân Việt trong thời đại online, trái đất chỉ là một xóm nhà, các nước là những láng giềng.
Một, chính “Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ hôm 3/1 cảnh báo công dân Mỹ đến Trung Quốc phải thận trọng bởi vì tình trạng ‘thực thi pháp luật tùy tiện’ ở nước này cũng như những hạn chế đặc biệt đối với công dân Mỹ gốc Hoa.”
Hoàn cảnh mà Bộ Ngoại Giao Mỹ đưa ra cảnh báo. “Cảnh báo được đưa ra sau vụ Trung Quốc bắt giữ hai công dân Canada hồi tháng trước với cáo buộc ‘làm hại an ninh Trung Quốc’. Những vụ bắt giữ này xảy ra sau khi cảnh sát Canada bắt giữ bà Mạnh Vãn Châu, giám đốc tài chính của Tập đoàn viễn thông Huawei [của TQ] hôm 1/12 ở Vancouver theo yêu cầu của Mỹ.
Hai “Khuyến cáo du hành đang được đặt ở mức độ 2, tức là người du hành tới Trung Quốc phải tăng cường cẩn trọng” – chớ không cấm du hành hay khuyên không du hành TQ.
Ba, bản tin của VOA đặc biệt nêu rất rõ những điều TQ có thể làm để cấm công dân Mỹ ra khỏi TQ. Nhưng điều này rất cần và hữu ích cho công dân Mỹ khi có việc phải đi TQ. “Bộ Ngoại giao Mỹ nói nhà cầm quyền Trung Quốc dùng thẩm quyền trong phạm vi rộng để ngăn công dân Mỹ rời khỏi Trung Quốc bằng cách sử dụng các lệnh ‘cấm xuất cảnh’, đôi khi họ giữ công dân Mỹ ở Trung Quốc trong nhiều năm. Theo khuyến cáo, các lệnh cấm xuất cảnh vừa kể của Trung Quốc thường được dùng để ép buộc công dân Mỹ hợp tác trong các cuộc điều tra của chính phủ Trung Quốc, lôi kéo người ở nước ngoài trở lại Trung Quốc và hỗ trợ giới chức Trung Quốc giải quyết các tranh chấp dân sự theo chiều hướng có lợi cho Trung Quốc.
“Khuyến cáo của Bộ Ngoại giao Mỹ cho biết trong hầu hết các trường hợp, tới lúc khởi hành thì đương sự mới biết là bị lệnh cấm này và cũng không cách nào có thể biết được lệnh cấm kéo dài bao lâu. Khuyến cáo cảnh báo rằng công dân Mỹ nằm trong diện cấm này thường bị quấy nhiễu và đe dọa.
“Vẫn theo khuyến cáo, công dân Mỹ có thể bị bắt giữ mà không cho tiếp cận với sự hỗ trợ của cơ quan lãnh sự cũng như thông tin về tội mà họ bị cáo buộc, có thể bị xét hỏi kéo dài và giam giữ lâu với những lý do liên quan đến ‘an ninh quốc gia’. Ngoài ra, Bộ cũng nêu rõ là nhân viên an ninh tại Trung Quốc có thể bắt giữ và trục xuất công dân Mỹ vì gửi những tin nhắn điện tử có nội dung chỉ trích chính phủ Trung Quốc.
“Khuyến cáo còn cho biết các biện pháp an ninh bổ sung như kiểm tra an ninh và tăng cường sự hiện diện của cảnh sát là rất thường thấy ở các khu tự trị Tân Cương và Tây Tạng.
“Khuyến cáo dành cho công dân Mỹ du hành tới Bắc Kinh cũng nhấn mạnh rằng Trung Quốc không công nhận song tịch và có thể áp dụng thêm những biện pháp sách nhiễu, săm soi đối với người Mỹ gốc Hoa trong khi ngăn chặn sứ quán Mỹ hỗ trợ lãnh sự cho họ.”
Trên đây cho thấy Bộ Ngoại Giao Mỹ khuyến cáo công dân Mỹ cần thận trọng, dè dặt khi du hành vào TQ quá rõ ràng. Tin báo chí các nước còn cho biết thêm những khuyến cáo ấy của Bô Ngoại Giao Mỹ rất cần thiết, những việc bắt bớ của TC rất tuỳ tiện, duy ý chí, tuỳ tình thế, chớ không theo pháp luật hay hiệp ước ngoại giao mà TQ đã ký với một số nước.
Cụ thể tin RFI của Pháp ngày 4- 1- 2019 cho biết “Ottawa [chánh quyền Canada] tố Trung Quốc bắt 13 công dân Canada từ đầu tháng 12” cho tới bây giờ. RFI loan tải, "Từ khi bà Mạnh Vãn Châu, giám đốc tài chính của tập đoàn Hoa Vi, bị bắt tại Canada cách nay hơn một tháng, có tất cả 13 công dân Canada bị bắt tại Hoa lục, trong số này có 8 người đã được thả, theo tuyên bố của bộ Ngoại Giao Canada ngày 04/01/2019. Trả lời câu hỏi của AFP, phát ngôn viên bộ Ngoại Giao Canada, Guillaume Bérubé cho biết «có 13 công dân Canada bị bắt giam tại Hoa lục » từ ngày 01/12/2018 và «ít nhất 8 người đã được thả». Trong số những công dân Canada còn bị giam có nhà cựu ngoại giao Michael Kovrig, nay là chuyên gia của tổ chức Khủng Hoảng Quốc Tế ICG và một chuyên gia về Bắc Triều Tiên, Michael Spavor.
Phát ngôn viên bộ Ngoại Giao Canada từ chối cho biết danh tính những người còn bị giam tại Trung Quốc, với lý do phải tuân thủ luật về bảo vệ đời tư.
Về phía Trung Quốc, khi được hỏi về những người bị giam, phát ngôn viên bộ Ngoại Giao Lục Khảng tuyên bố là «không có thông tin gì về những trường hợp cá biệt này».
Tuy nhiên, theo AFP, nhiều nhà phân tích cho rằng sự kiện Michael Kovrig và Michael Spavor bị bắt là biện pháp của Trung Quốc trả đũa vụ lãnh đạo tập đoàn Hoa Vi, Mạnh Vãn Châu, bị Canada câu lưu theo yêu cầu của tư pháp Mỹ.
Bản tin này của RFI Pháp cũng nhắc nhở “Công dân Mỹ coi chừng bị bắt tùy tiện. Hôm 03/01/2018, bộ Ngoại Giao Hoa Kỳ một lần nữa nhắc nhở những công dân Mỹ có chuyện sang Trung Quốc phải hết sức cảnh giác, vì họ có thể bị bắt tùy tiện như một số công dân Canada hiện nay. Lời khuyến cáo được cập nhật thường xuyên. Nội dung lời khuyến cáo không kêu gọi dân Mỹ tránh sang Trung Quốc nhưng nhấn mạnh đến hai rủi ro lớn nhất : vô cớ bị bắt hoặc bị cấm rời Hoa lục.
Sau cùng người Mỹ gốc Việt cần phải hết sức đề cao cảnh giác đối với TQ. Vì đa số người Mỹ gốc Việt ở Mỹ là công dân Mỹ có quốc tịch Mỹ đa số là song tịch. Vi khi xin vào quốc tịch Mỹ, Mỹ không đòi hỏi phải từ bỏ quốc tịch VN. Mà muốn từ bỏ quốc tịch VN, phải xin giấy Chủ Tich Nước CSVN chấp thuận. Người Việt không ai làm việc ấy, một vì không có quốc tịch VNCS, hai vì xin còn khó và lâu, tốn kém trăm lần hơn xin nhập ‘hộ khẩu” thành phố nữa.
Còn CSVN thì quơ đũa cả nắm, ai sanh trong nước VN hay do cha mẹ VN đều là công dân VNCS. Nên đối với CSVN, người Mỹ gốc Việt có quốc tịch Mỹ là song tịch, tức hai quốc tịch Mỹ và VNCS. Khi người Mỹ gốc Việt bị bắt ở TQ, nhứt là những nhà đấu tranh cho tự do, dân chủ, nhân quyền VN, TQ có nhiều lý do sẽ trả về VNCS vì họ coi những người Mỹ gốc Việt ấy là công dân của VNCS. TC có thể cho dẫn độ về VNCS, để các đồng chí CSVN trừng trị. Người Việt hải ngoại nói chung bị trả về VNCS là coi như đời tàn trong trại tù lớn của CSVN là xã hội VN đang nằm trong gọng kềm CSVN./.(VA)
