Khai triển Lộ trình 9 điểm
dân chủ hóa Việt Nam
BS Nguyễn Đan Quế
Nếu ai thắc mắc hỏi Bộ Chính Trị đảng Cộng Sản Việt Nam: “Liệu đảng có thể tiếp tục độc quyền lãnh đạo đất nước được không? Câu trả lời của họ sẽ là: “Chắc chắn và hiện chúng tôi đang nắm quyền.”
Nhưng vấn đề là càng ngày càng ít người tin điều đó. Dân chúng, kể cả một số đông đảng viên, rất bất mãn nạn bè phái, tham nhũng, và những luận điệu đổ lỗi cho nhau. Không ai chịu trách nhiệm. Phát triển không có đường lối. Chính quyền vô hiệu năng. Lãnh đạo theo đuôi quần chúng, giải pháp vá víu, thế nhưng tuyên truyền lại vẽ ra một bức tranh tưởng tượng tốt đẹp ghê gớm.
Lòng dân không phải là chán, mà là quá chán. Dân đen, nạn nhân trực tiếp, cam chịu nhưng ngấm ngầm phản ứng lại:
- Coi bọn cầm quyền là ma quỉ. Coi đảng là kẻ đẻ ra mọi bất công, tham nhũng, mà thủ phạm chính là Bộ Chính Trị. Ngay trong nội bộ, nhiều tiếng nói đòi dân chủ hóa đảng, tố cáo Bộ Chính Trị lũng đoạn. Để lừa bịp là có dân ủng hộ, Bộ Chính Trị nhập nhằng định đưa cho Quốc Hội thông qua chính sách của đảng. Họ phải nhớ rằng đại biểu quốc hội trên nguyên tắc chỉ đại diện cho nhân dân Việt Nam, không có nhiệm vụ hiến định thông qua đường lối của đảng Cộng Sản Việt Nam.
- Tẩy chay quốc doanh, mua hàng tư doanh có sẵn và tốt hơn. Quốc doanh luôn thua lỗ vì quản lý kém và là ổ tham nhũng, ngân hàng nhà nước không cứu thì sụp đổ, mà ra tay trừng trị thì mọi chuyện xấu xa phơi bầy.
- Một Việt Nam lạc hậu đặt giữa thế giới đang sôi đọng vì tiến bộ, làm chiếc bánh vẽ trở nên trơ trẽn. Thực tế làm Bộ Chính Trị bẽ mặt, hết huyênh hoang. Trong dân gian thiếu gì những lời chửi bới, xỏ xiên:“Nói láo! Tưởng dân là con nít hay sao?” Trí thức lắc đầu: “Hành dân thì dân lánh”. Còn giới trẻ: “TV xem phim thôi, lên mạng tin tức mới chính xác”.
Tất cả những phản ứng ngược, chống đối của hàng chục triệu con người đã tạo sức mạnh tổng hợp đánh thẳng vô khả năng tham mưu của Bộ Chính Trị đảng Cộng Sản Việt Nam. Độc tài làm suy nhược thần kinh, não bộ không còn điều khiển được tay chân trong khi dân đen tỉnh ngộ, nội lực của từng cá nhân trỗi dậy, cộng lại, nhân thêm. Cục diện diễn ra đúng lúc hội nhập nêntoàn dân ta có nhiều thuận lợi:
1/ Trên mặt trận kinh tế:
a. Tư bản vào đầu tư buộc Việt Nam phải theo kinh tế thị trường. Hạ tầng kinh tế, xã hội đang thay đổi sâu rộng và sẽ quyết định thượng tầng lãnh đạo phù hợp.
b. Buôn bán với các nước khác như Âu Châu, Nhật Bản và nhất là thương ước Việt Mỹ đang phát huy tác động. Cải tổ kinh tế đòi hỏi cải tổ luật lệ nhưng cải tổ luật lệ lại quá chậm vì sợ mất quyền kiểm sóatlàm pháp luật bị rối loạn, tê liệt, thực thi không đúng mức hoặc nửa vời, trong khi các thương vụ lại ngày một gia tăng. Nhà nước đã phải ba lần bán cổ phần của công ty quốc doanh Vinamilk, một chuyện chưa hề xẩy ra trong qúa khứ, và cuối năm 2005 phải phát hành trái phiếu trên thị trường chứng khóan quốc tế để vay vốn lãi xuất cao đến 7.125% mỗi năm trong 10 năm.
c. Đàm phán với Cơ Quan Mậu Dịch Quốc Tế (WTO) gặp khó khăn, nhất là với Mỹ. Lý do là vì Trung Cộng gia nhập WTO đã khuynh loát thị trường Mỹ về một số mặt hàng như may mặc, giầy dép… rút kinh nghiệm, Mỹ nâng cao tiêu chuẩn thương thuyết với Việt Nam. Hàng Việt Nam sẽ khó vào Mỹ hơn và rất khó cạnh tranh với hàng Trung Cộng. Hậu quả là quốc doanh sẽ đi tới phá sản, trong khi lãnh vực tư doanh sẽ ngày càng lớn mạnh hơn. Hiểu rõ nguy cơ đó, Hà Nội đang một mặt cố thương lượng với Mỹ, mặt khác đang cố gắng gộp ba bộ luật đầu tư (quốc doanh, ngoại quốcvà tư doanh) thành một bộ luật duy nhất bình đẳng theo yêu cầu của WTO, nhưng Bộ Chính Trị vẫn lắt léo tìm cách chi phối và dìm khu vực tư nhân bằng các biện pháp hành chánh. Những biện pháp này đang gặp khó khăn và bị chống đối.
2/ Trên mặt trận giáo dục và văn hóa:
a. Những trao đổi văn hóa, giáo dục bắt đầu vài năm nay giữa Việt Nam và nhiều nước khác trong đó có Hoa Kỳ, mới có một chiềutừ Việt Nam ra, chiều từ ngoài vào còn đang thương thuyết. Cùng với mở cửa kinh tế, nhiều phần chắc là Hà Nội phải nhượng bộ. Hà Nội đã phải để ngoại quốc vào mở trường dậy theo chương trình của họ tại Việt Nam.
b. Giáo dục nhân bản và văn hóa đa nguyên được mọi người hoan nghênh, đặc biệt là giới trẻ. Nhà cầm quyền Hà Nội sẽ phảixóa bỏ nền giáo dục nhồi sọ, lỗi thời, và chấm dứt gỉảng dậy tư tưởng Max Lenin tại các trường học một ngày không xa.
3/ Cao trào nhân quyền và dân chủ dâng cao:
a. Thế giới trở nên thu hẹp vào thời đại bùng nổ thông tin và di chuyển dễ dàng. Qua internet và du lịch, cộng đồng người Việt hải ngoại và các tổ chức tranh đấu cho nhân quyền trên thế giới đang đưa vào Việt Nam hàng triệu ngọn đuốc soi sáng giá trị phổ quát của nhân quyền và dân chủ, mà đáng lý ra dân tộc ta phải được hưởng nhưng bị Cộng Sản dùng cường lực tước đoạt.
b. Liên Hiệp Quốc đã thông qua bản Tuyên Ngôn Quốc Tế Nhân Quyền năm 1948, Công Ước Về các Quyền Kinh Tế và Xã Hội; Công Ước Về Quyền Dân Sự và Chính Trị; và hai phụ đính (protocol) năm 1966. Gộp cả lại thành một bộ luật Nhân Quyền hoàn chỉnh mang tính chất hoàn vũ: Trên lãnh vực nhân quyền, mỗi cá nhân và cả dân tộc là chủ thể của một nước, chính quyền phải tôn trọng những quyền căn bản của người dân. Nếu vi phạm, bất cứ ai ở bất cứ đâu cũng có quyền lên tiếng bênh vực, trợ giúp làm thay đổi chế độ, giới cầm quyền không thể viện dẫn lý do chủ quyền. Giới trẻ, chiếm gần 70% dân số, hấp thụ rất nhanh giá trị hoàn vũ về dân chủ vànhân quyền này và hiện là chất xúc tác đưa phong trào tranh đấu cho dân chủ và nhân quyền lan rộng khắp nước. Chính nghĩa đang nằm trong tay dân tộc ta.
Trên đây là những biến động kinh tế, văn hóa, xã hội chưa từng có, khiến toàn bộ hệ thống chính trị Cộng Sản lâm vào tình trạng bất lực, không thể khai phóng được tiềm năng, sức sống của dân tộc.
xxx
Phải có đường lối hoàn toàn khác:
Xuất phát từ thực trạng thế giới hôm nay, xu thế thời đại và những giá trị phổ quát mới của nhân loại có khả năng tạo niềm tin giữa các thế hệ người Việt trong - ngoài, và giữa Việt Nam với thế giới. Từ đó dân tộc ta đoàn kết và hội nhập.
Hầu hết mọi người đều đồng ý vềthực tế đã được kiểm chứng tại nhiều nước tiến bộ: Phát triển phải đi đôi với dân chủ, tự do hóa kinh tế; văn hóa sẽ dẫn đến tự do hóa chính trị; mỗi cá nhân cần có cơ hội phát triển cả tinh thần lẫn vật chất, khiến xã hội -- tập thể của nhiều cá nhân-- mới tiến vững mạnh và phong phú. Trong hiện tình đất nước, muốn đường lối như vậy hình thành, cần diệt độc tài, phát huy sức mạnh quần chúng theo hướng:
1/ Mở rộng thương mại, thêm nhiều đầu tư: Các nhà kinh doanh chắc chắn sẽ đòi minh bạch, phản đối tham nhũng, yêu cầu Hà Nội tôn trọng những gì đã ký. Bất cứ một sự khựng lại nào của giới đầu tư, ngụ ý cần phải có chiều hướng khác mới có thể tiếp tục, sẽ gây khủng hoảng. Đảo ngũ của giới đầu tư là mối lo âu nhất của Bộ Chính Trị, và là một vũ khí tốt nhất để thúc đẩy thay đổi chính trị ở Việt Nam.
2/ Học sinh, sinh viên thích đi du học, hoan nghênh các học bổng giáo dục, kỹ thuật và ủng hộ các chương trình giao lưu văn hóa toàn cầu. Đây là phương thức hữu hiệu nhất để các anh em trẻ gột rửa một chủ nghĩa sai lầm và tự đào tạo cho mình một tương lai tươi sáng hơn.
3/ Thế giới hòa nhập, ai sống hoặc làm việc tại Việt Nam, nếu có vấn đề pháp lý, họ liên hệ với chính quyền theo thông lệ quốc tế, không cần biết đến cái gọi là “đảng lãnh đạo”. Trong hoà bình, hợp tác phát triển, ký sinh trùng “đảng” đục ruỗng chính quyền, gây trì trệ và méo mó sinh hoạt của người dân. Muốn cơ thể lành mạnh, phải tẩy trừ giun sán.
4/ Dân đen khi bị áp bức, đến cầu cứu đại biểu quốc hội của họ, gây áp lực đòi quốc hội phải có tiếng nói độc lập hơn. Khuyến khích Quốc Hội biến thành diễn đàn đòi hỏi công lý, đồng thời, cũng là lý do chính đáng để Quốc Hội thông qua các đạo luật dân chủ hơn, bác bỏ các điều khỏan chỉ phục vụ cho thiểu số lũng đoạn. Một khi sức mạnh quần chúng lên đến cao điểm, biến cố sẽ sẩy ra. Nhiều vấn đề gay cấn, nóng bỏng như tham nhũng, bất công xã hội, tranh chấp đất đai, đình công, thất nghiệp, giáo dục, y tế, tôn giáo, đồng bào Thượng… có thể nổ tung ra bất cứ lúc nào. Thành phần trẻ, giữ những chức vụ then chốt trong các ngành các cấp kể cả quân đội, lúc đầu trung lập nhưng sẽ nhanh chóng đứng về phía quần chúng. Nếu chính quyền đàn áp, bạo loạn có thể bột phát ngay, vì với điện thoại di động và internet, quần chúng có thể tập hợp và phân tán dễ dàng trên quy mô rộng lớn và ở nhiều nơi cùng một lúc.
Lòng dân thực sự mong muốn có chuyển tiếp ít rối loạn, muốn vậy cần kinh qua một giai đoạn ngắn chuyển nghị trường sang dân chủ. Hiện áp lực đòi thay đổi trong - ngoài đang lên cao mạnh mẽ, và chắc chắn sẽ còn mạnh hơn nữa. Dù muốn hay không, Bộ Chính Trị đảng Cộng Sản cũng phải:
1. Chấp nhận thông tin hai chiều, trong - ngoài ra vào dễ dàng.
2. Thả hết các tù nhân chính trị,
3. Nới rộngcác nhân quyền căn bản của người dân như tự do phát biểu ý kiến, báo chí, đi lại, lập hội …
4. Tôn trọng các tôn giáo và các sắc dân thiểu số.
Dù có nhượng bộ như vậy cũng chỉ mua được một thời gian ngắn, sức mạnh quần chúng tiếp tục dâng cao đòi hỏi Bộ Chính Trị:
5. Trao trả lại cho Quốc Hội vai trò là cơ quan quyền lực tối cao của đất nước, đúng như hiến pháp quy định.
Hòa đồng với sức mạnh quần chúng, Quốc Hội sẽ:
6. Tuyên cáo Việt Nam là một quốc gia tôn trọng nhân quyền, dân quyền và tài quyền.
7. Bãi bỏ tất cả các hoạt động của đảng trong chính quyền.
8. Soạn và thông qua luật bầu cử tự do, công bằng, có sự giám sát của quốc tế.
9. Quốc hội đứng ra tổ chức tổng tuyển cử để bầu các đại biểu vào Quốc Hội Lập Hiến để soạn thảo Hiến Pháp mới cho Việt Nam (Xử dụng bộ máy hành chánh đã tách ra khỏi ảnh hưởng của đảng và chiếu theo luật bầu cử trên).
xxx
Để kết luận:
Trong suốt qúa trình đấu tranh, sức mạnh quần chúng đã cho ta thấy ý dân muốn:
1. Đời sống ấm no: Người cầy có ruộng, công nhân có công đoàn bảo vệ.
2. Một nền kinh tế tự do. Tư nhân hóa ngay tức khắc và trên toàn quốc tất cả các xí nghiệp quốc doanh thua lỗ. Khu vực tư nhân phải giữ vai trò chủ yếu trong nền kinh tế quốc gia. Chức năng của chính quyền không phải là quản lý nữa, mà là điều hoà phối hợp giữa các khu vực của nền kinh tế quốc gia.
3. Giao thương với tất cả các nước trên căn bản bình đẳng, công bằng và cùng thịnh vượng.
4. Một nền giáo dục nhân bản, khoa học, đại chúng, khai phóng và sáng tạo nhằm đào tạo con người chứ không phải đào tạo công cụ cho chế độ. Một nền văn hóa đa chiều nhằm phát triển chứ không phải điều kiện hoá con người chỉ biết vâng lệnh.
5.Một nền dân chủ pháp trị. Người dân có quyền thay đổi chính phủ định kỳ qua bầu cử tự do, mỗi người một lá phiếu. Người lãnh đạo đất nước phải điều hành công việc quốc gia theo hiến pháp, trong luật định, và phải thường xuyên tham khảo ý kiến người dân qua các cuộc thăm dò dân ý một cách khoa học.
Sức mạnh quần chúng sẽ khai tử độc tài, khai sinh dân chủ.
Quần chúng, suy cho cùng, nắm giữ chìa khóa dân chủ. Sức mạnh quần chúng sẽ quyết định tất cả.
Sau hết, Dân Chủ chính là sức mạnh của nhân loại để đi vào tương lai.
Bác sĩ Nguyễn Đan Quế
