„Từ một Giáo Hội bị áp chế trở thành một Giáo Hội lớn mạnh“

Phạm Hồng-Lam

Hồng i Reinhard Marx kết thúc chuyến du lịch Cộng Hoà Xã Hội Việt Nam

Chủ tịch Hội Đồng Giám Mục Đức, hồng i Reinhard Marx, hôm nay (chủ nhật 17.01.2016) đã trở về lại Đức sau chuyến du lịch chín ngày (8. – 17. tháng 1) tại Cộng Hoà Xã Hội Chủ Nghĩa Việt Nam. Ông đã có được những cuộc gặp gỡ tốt đẹp với các giám mục và đại diện các tôn giáo, với các đại diện chính quyền và kinh tế. Cuộc du lịch diễn ra ở Hà Nội và thành phố Hồ Chí Minh. Chương trình dự định sẽ vào thăm thành phố Vinh, trong đó có cuộc gặp gỡ với giám mục Nguyễn Thái Hợp, đã bị chính quyền ngăn cấm.

Với cuộc du hành này hồng i Marx muốn chứng tỏ tình liên đới của Giáo Hội đức với các tín hữu việt nam. Nó nói lên một sự hỗ trợ quốc tế đối với một Giáo Hội vốn bị áp chế nhiều chục năm nay, giờ đây lại có được một khoảng tự do nào đó, để chu toàn những công tác mục vụ của nó. „Những đồng đạo mà tôi gặp đều nói rõ, Giáo Hội việt nam hiện nay đã có thể làm nhiều chuyện – nhưng vẫn bị lệ thuộc vào tình hình chính trị của chính quyền trung ương và vào í muốn của chính quyền địa phương. Đây không phải là một sự tự do tôn giáo được bảo đảm về mặt pháp lí, như điều chúng ta vẫn mong ước và đã được xác định trong các tuyên ngôn quốc tế về nhân quyền; nhưng tình trạng ngày hôm nay cũng không còn là tình trạng đàn áp như Giáo Hội đã phải chịu trong nhiều chục năm trước đây.“ Hồng i Marx tin chắc, từ một tình trạng bị áp chế Giáo Hội việt nam ngày nay đang trở thành một tổ chức lớn mạnh. „Không chỉ nơi các giám mục và linh mục, mà còn nơi những tín hữu bình thường, tôi nhận thấy họ có những sức mạnh nội tâm lớn và không còn sợ hãi. Đó là nền tảng cho tương lai sáng lạn của Giáo Hội này“, Hồng I đã cho biết như thế.

Trong các buổi trao đổi với chủ tịch Mặt Trận Tổ Quốc, cơ quan quy tụ tất cả các tổ chức xã hội lớn và do nhà nước điều khiển, và với Uỷ Ban Văn Hoá của Quốc Hội cũng như với Uỷ Ban Tôn Giáo nhà nước, chủ tịch HĐGM Đức cũng thảo luận về tình hình phát triển tự do tôn giáo và những tương quan giữa tôn giáo và nhà nước trong tương lai. Hồng i Marx công nhận đã có những tiến triển trong các năm qua, trong đó có việc Giáo Hội được tự do kết nạp chủng sinh và tự do chỉ định nơi công tác mục vụ cho các giáo sĩ. Hồng i Marx đồng thời cũng nhắc lại những phê bình của các giám mục việt nam về bản dự thảo luật tôn giáo; dự thảo này có thể mở cửa cho việc nhà nước kiểm soát rộng rãi Giáo Hội qua nhiều thủ tục đăng kí và thông báo. Vấn đề tự do tôn giáo cũng được Hồng I đề cập tới trong các bài giảng thánh lễ tại Hà Nội, Tam Đảo, Sở Kiện và thành phố Hồ Chí Minh, trong đó có nhiều ngàn tín hữu tham dự. Trong nhà thờ chính toà thành phố Hồ Chí Minh, hồng i Marx kêu gọi mọi người hãy bước ra từ lòng thương xót của Thiên Chúa, để sống vượt lên trên mọi biên giới, mọi bức tường và mọi hận thù, hầu giúp kẻ khác có đựơc cơ hội bắt đầu một cuộc sống mới: „Hành động của đức Giê-su giúp ta có một cái nhìn mới. Điều này ngày nay cũng đúng cho xã hội, văn hoá và chính trị là những lãnh vực đòi buộc phải thắng vượt mọi biên giới.“ Trước đó Hồng I đã có buổi gặp gỡ tổng giám mục thành phố Hồ Chí Minh Bùi Văn Đọc.

Hồng i Marx đã gặp một số người bất đồng chính kiến ở Hà Nội và một số trí thức công giáo ở thành phố Hồ Chinh Minh. Ông xác nhận „Việt Nam là một xã hội đang chuyển động, để đi tìm cho mình một hướng đi căn bản trong tương lai. Nhiều lực lượng trong và ngoài đảng cộng sản đang tham dự vào cuộc thảo luận xã hội này… Về mặt kinh tế Việt Nam là một xã hội tư bản do cộng sản cai trị. Mô thức này tạo nên nhiều căng thẳng lớn, nó không thích hợp cho ước vọng tự do ngày càng lớn mạnh và về lâu về dài có thể khó tạo sự liên kết cho xã hội.“ Vì thế, trong những cuộc gặp gỡ với các đại diện chính trị, cũng như cả với những nhà quản trị người đức tại thành phố Hồ Chí Minh và trong lần thăm một trường nghề huấn luyện gia chánh cho các thanh niên nghèo – trường do các tổ chức đạo đời ở Đức giúp đỡ, Hồng I đã lặp đi lặp lại nền tảng của học thuyết xã hội công giáo, một con đường thứ ba nằm ngoài tư bản lẫn cộng sản. Hồng I đã đi thăm một số xưởng may ở miền Bắc và Nam Việt Nam, để tìm hiểu tình hình sản xuất và điều kiện làm việc của công nhân. Qua đó ông thấy quả có sự giám sát của nhà nước trên các tương quan hợp đồng của công nhân – đa số là phụ nữ trong ngành vải sợi, nhưng Việt Nam trước sau vẫn chưa đạt đến các tiêu chuẩn quốc tế về luật công đoàn. Và ông nói: „Nhưng với việc hợp tác quốc tế ngày càng tăng, chúng ta hi vọng rằng, sẽ có sự thay đổi trong những tháng năm tới.“

Ngày cuối cùng ở thành phố Hồ Chí Minh ông dành đi thăm tu viện Thủ Thiêm. Tu viện được thành lập năm 1840, hiện có 300 nữ tu. Tu viện cùng với một giáo xứ toạ lạc trong một khu vực thành phố được chính quyền có kế hoạch biến thành một khu thương mại với nhiều cao ốc hoàn toàn mới. Các nữ tu đã cùng với toàn thể Giáo Hội tại Việt Nam chống lại việc đập phá tu viện. Hồng i Marx khẳng định tình liên đới của các giám mục đức đối với các nữ tu và cũng cám ơn hành động tích cực của chính quyền đức trong vấn đề này. „Tranh chấp nổ ra từ sự vụ này đã vượt ra ngoài nguyên do cụ thể. Vấn đề là, việc tân tiến hoá kinh tế có cho phép san bằng đời sống xã hội với lịch sử và tính đa diện của nó hay không. Và việc tìm kiếm lợi nhuận có cho phép hi sinh mọi quyền và mọi giá trị không.“

Hồng i Marx hứa các giám mục đức sẽ luôn đồng hành hỗ trợ Giáo Hội việt nam trong các hoàn cảnh chuyển biến khó khăn.

(Nguồn: trang mạng Hội Đồng Giám Mục Đức, ngày 17.01.2016)

Dịch từ Đức ngữ: Phạm Hồng-Lam