TS Nguyễn Văn Trần
I - Mặt
Trận Quốc gia Thống nhứt
Năm 1945,
thấy người Nhựt đảo chánh Pháp cho quyền lợi của người Nhựt và viễn ảnh Pháp sẽ
trở lại tái chiếm Đông dương vì Nhựt sẽ thua trận trước sức mạnh của Đồng Minh,
các đảng phái quốc gia và tôn giáo ái quốc ở Nam kỳ vận động kết hợp lại thành
một tổ chức lớn để chuẩn bị chống thực dân pháp giành độc lập thật sự cho Việt
Nam dưới danh xưng “Mặt trận Quốc gia Thống nhứt”. Những nhà cách mạng
đặt lại vấn đề thống nhứt đất nước. Khẩu hiệu của Mặt trận đưa ra hoàn toàn
chống thực dân “chống đế quốc pháp, tai ách thực dân, để duy trì trật tự và
thanh toán những phần tử phản động”.
Trong lúc
Mặt trận Quốc gia Thống nhứt tự đặt câu hỏi về khả năng và đường lôi hoạt động
và tương lai của mình đối với Đồng minh thì nhómTrần văn Giàu, mệnh danh là “
Nhóm Khởi nghĩa”, họp tại nhà Ông Nguyễn văn Trấn ở Chợ đệm để nghiên cứu những
điều kiện có thể cướp chánh quyền, không cần chờ chỉ thị của Hà Nội (2) . Tối 20 tháng 8, Việt Minh
mết-tinh ở rạp hát Nguyễn văn Hảo, đường Trần Hưng Đạp, để ra mắt công chúng
Sài gòn vì lúc đó Việt Minh là tổ chức yêu nhứt ở Nam kỳ, chưa được nhiều người
biết tới (3) . Trước
khí thế hùng hậu của các đảng phái quốc gia, họ lo sợ sẽ bị mất thế trong
cuộc tranh đấu khi Đồng Minh thừa nhận Mặt trận Quốc gia Thống nhứt .
Những ngày
trước khi Mặt trận Quốc gia Thông nhứt ra đời
Những nhà
cách mạng ái quốc Việt Nam
thấy Nhựt đưa ra khẩu hiệu lớn “Khu vực thịnh vượng chung Đại Đông Á”
nên suy nghĩ phải chăng chủ trương đó không hàm ý một thứ ” Đế quốc Nhựt trên
toàn cõi Đống Á“? Nhưng Nhựt tới mà Pháp vẫn còn cai trị. Việt Nam bị kẹt trong
thế “một cổ hai tròng”. Trước tình thế đó, những nhà tranh đấu Việt Nam đành phải chấp nhận nếu phải đi với Nhựt là để
mượn tay Nhựt hất cẳng Pháp trước đã vì Pháp đã bị Đức chiếm thì không còn có
thể kéo dài chế độ thực dân ở Việt Nam nữ . Nếu giải pháp thành công thì
ít ra cũng cởi bỏ được một cái ách đã mang từ 80 năm qua. Nhưng Nhựt chưa thấy
cần ra tay để thay đổi tình hình.
Khi thấy
Pháp ở đây rục rịch tổ chức lại hàng ngũ để dựa thế Đồng minh chống lại Nhựt
thì Nhựt mới lật đổ Pháp trên ba nước Đông dương vào ngày 9 tháng 3/1945 . Cuộc
đảo chánh này hoàn toàn do Nhựt chủ động, không có sự hợp tác của các đảng phái
cách mạng Việt Nam,
cả với những tổ chức hay những người thân Nhựt .
Nhựt tuyên
bố trao trả chủ quyền Việt Nam cho Hoàng Đế Bảo Đại nhưng trên thực tế Nhựt nắm
chặt bộ máy cai trị Việt Nam nên Chánh phủ Trần Trọng Kim không có thật quyền
như Chánh phủ của một nước Việt Nam độc lập . Viên chức nhựt đến thay thế các
quan chức pháp chớ không trao chánh quyền qua tay người Việt Nam để người
việt nam tự mình cai trị chính mình .
Cụ thể Cụ
Trần văn Ân là người bạn của Nhựt, được giới chức cao cấp của Nhựt tại Việt Nam tín nhiệm. Vậy
mà Cụ vẫn bị người nhựt, đúng vào thời điểm đó, đưa qua Singapour để ” tránh bị
thực dân pháp bắt ” . Sau này hiểu ra thì Nhựt muốn tránh một tình huống khó xử
lý về vấn đề chủ quyến của Việt Nam sau khi được độc lập. Tới cuối tháng
5/1945, ở Singapour, được tin bà vợ qua đời ở Long Xuyên, Cụ yêu cầu Nhựt
cho Cụ về xứ chịu tang vợ và giải quyết chuyện gia đình, với 5 người con còn
nhỏ dại . Thái độ của Nhựt lúc đó cho thấy Nhựt không muốn có người việt nam
can thiệp vào chuyện của Nhựt ở Việt Nam.
Về việc Nhựt
đảo chánh Pháp, Cụ Trần văn Ân kể lại là phía những người Việt Nam tranh đấu
không có chuẩn bị để có thể “ăn có ” khi tình hình xảy ra (4) .
Tuy nhiên,
sau ngày 9/3/1945, tình hình Việt Nam thuận lợi cho những sanh hoạt
chánh trị hơn vì Pháp không còn để bố ráp bắt bớ những người hoạt động chống
Pháp nữa. Những nhà ái quốc xuất ngoại vì lý do chánh trị như Cụ Trần
Trọng Kim, Dương văn Giáo, Trần văn Ân, …lần lượt trở về . Đồng thời, tù cộng
sản ở Côn đảo như Phạm văn Đồng, Lê Duẩn, Tôn Đức Thắng, …cũng được thả ra .
Điều này mới thật sự là tai họa cho dân tộc kéo dài cho tới ngày nay .
Mặt trận
Quốc gia Thống nhứt ra đời
Tại Sài gòn,
các tổ chức chánh trị, tôn giáo trao đổi ý kiền, xiết chặc hàng ngũ để đối phó
với những biến chuyển của tình hình mới . Nhứt thời, ngày 18/3/45, đảng Quốc
gia Độc lập hợp tác với Cao Đài tổ chức biểu tình tại Vườn Ông Thượng (Tao Đàn
sau này) để tưởng niệm và tri ân những nhà cách mạng, những chiến sĩ đã hi sanh
vì Tồ quốc, đồng thời, truy điệu Cụ Dương Bá Trạc đã mất ở Singapour, hài cốt
vừa được Cụ Trần văn Ân đem về nước . Cuộc biểu tình tổ chức lần đầu tiên, do
thuận lợi của tình hình, qui tụ được cả 50 000 người tham dự . Ban tổ chức cũng
nhơn đó muốn bày tỏ với Chánh quyền Nhựt lòng khao khát tự do độc lập của người
dân việt nam sau thời gian dài bị thực dân đô hộ, các quyền căn bản bị tước
đoạt . Trên diển đàn, các ông Hồ văn Ngà, Trần Quang Vinh, Nguyễn Vỉnh Thạnh
(chỉ huy lực lượng Cao Đài) nói chuyện với quần chúng về tình hình Việt Nam và
công cuộc tranh đấu mới với thế hùng hậu của quần chúng.
Từ sau Nhựt
đảo chánh Pháp, tình hình ở Sài gòn diễn biến dồn dặp . Cụ Trần văn Ân vừa về
tới nhà ở Long Xuyên, chưa kịp lau khô nước mắt khóc vợ, chưa kịp thu xếp hành
trang, chuyện nhà, thì một phái đoàn gồm các ông Trần văn Thạch, Nguyễn văn
Lịnh (Đệ Tứ), Nguyễn Thạnh Cường và một người nữa ( Cụ Ân quên tên) từ Sài gòn
xuống tìm Cụ, yêu cầu Cụ trở lên Sài gòn liền . Ông Trần văn Thạch là bạn thân
của Cụ Trần văn Ân nói ngay là do sáng kiến của Giáo chủ Phật Giáo Hòa Hảo nhờ
anh em xuống rước Cụ trở lên Sài gòn gấp vì thời cuộc đi quá mau . Để lập Mặt
trận Quốc gia Thống nhứt .
Thế là Cụ Ân
đành gạt lệ, để 5 người con thơ ở lại nhà mà trở lên Sài gòn với anh em .
Tại đường
Miche ( nay là Phùng Khắc Khoan), nơi Đức Giáo chủ Phật giáo Hòa hảo ngụ và làm
việc, các đảng phái ái quốc, các tôn giáo Phật giáo Hòa Hảo, Cao Đài và cả
Thanh niên Tiền phong, họp nhau để thành lập Mặt trận Quốc gia Thống nhứt
. Cụ Trần văn Ân lãnh nhiệm vụ viết bản Tuyên ngôn .
Theo Cụ Ân
thì lúc từ Singapour về tới Sài gòn, Cụ được tin là Thanh niên Tiền phong bị
cộng sản lũng đoạn, Bs Phạm Ngọc Thạch là người của cộng sản Hà Nội. Cụ có nói
qua điều này với ông Kha Vạng Cân và ông Lida, Lãnh sự Nhựt, người có trách
nhiệp thành lập Thanh niên Tiền phong, rồi ai cũng bỏ qua vì thời cuộc qua mau
quá (5).
Sau khi Nhựt
đầu hàng và Nội các Trần Trọng Kim giải tán, các tổ chức tranh đấu ở Sài gòn
đưa ra 2 quyết định có tính chiến lược quan trọng và tiến hành thực hiện gấp
rút:
- Thành lập
4 Sư đoàn Dân quân Cách mạng,
- Công
khai Mặt trận Quốc gia Thống nhứt để đi vào hoạt động, quan hệ với Nhựt để tiếp
nhận võ khí trước khi Đồng Minh tới giải giới.
Sơ lược về 4
Sư đoàn Dân quân đó như sau : Sư đoàn I gồm chiến sĩ Bình Xuyên và một
số cựu quân nhơn người việt nam của Pháp và Nhựt rả ngũ, Sư Đoàn II của
lực lượng Cao Đài nhờ có sẳn 3000 chiến sĩ được Nhựt huấn luyện trước kia
(Heiho), Sư Đoàn III là Dân Quốc quân do ông Nguyễn Hòa Hiệp, Việt nam
Quốc dân đảng, lãnh đạo và Sư Đoàn IV thuộc Phật giáo Hòa Hảo. Tất cả
được võ trang thô sơ như tầm vong vạt nhọn, gươm giáo và một ít sùng lấy được
của Tây hay Nhựt cho .
Cộng sản có
mặt trong Mặt trận Quốc gia Thống nhứt qua Thanh niên Tiền phong, trong một
buổi họp, đề nghị với Mặt trận: “Để Việt Minh đại diện quan hệ với Nhựt tiếp
nhận võ khí . Để các tổ chức khác có thành tích thân Nhựt e Đồng Minh nghi ngờ
mà từ chối đi . Dầu sao, Đồng Minh đã biết Mặt trận Việt Minh là lực lượng
chống Pháp kháng Nhựt từ mấy năm nay. Khi chúng ta có võ khí thì công cuộc
tranh đấu cho độc lập của chúng ta chắc chắn sẽ thành công” . Các đảng phái
đều đồng ý cho rằng Việt Minh nói có lý. Nếu không, sẽ mất độc lập (6).
Nhân đây
nhắc lại câu chuyện Nhựt cho súng. Cụ Trần văn Ân, còn có tên nhựt bổn là
Shabita, là người bạn của Nhựt, có liên hệ nhiều với Nhựt do Cụ là Tổng Thư ký
Việt nam Phục quốc Đồng minh Hội của Hoàng thân Cường Để nên Nhựt đề nghị với
Cụ là Nhựt sẽ cho các tổ chức quân sự Việt Nam súng đạn nhưng đừng chống lại
Nhựt. Cộng sản có mặt trong các tổ chức tranh đấu, nhận súng xong, quay lại
giết Nhựt để Nhựt đừng giao thêm súng đạn cho những người khác. Thế là Nhựt
không giao súng đạn nữa mà đem hủy hoại (7).
Trong tình
hinh mới, sự ra đời của 4 Sư đoàn và Mặt trận Quốc gia Thống nhứt đã lập tức
làm nức lòng dân chúng. Việt Nam
sẽ thống nhứt và độc lập thật sự như vừa hiện ra trước mắt họ.
Ngày 21 – 08
– 1945, Mặt trận Quốc gia Thống nhứt tổ chức tại Sài Gòn cuộc biểu tình qui tụ
hơn 200 000 người tham dự gồm đủ thành phần xã hội và tuổi tác . Với thế
mạnh đó, Mặt trận Quốc gia Thống nhứt lại không nắm lấy chánh quyền nên không
khác gì Mặt trận chỉ khơi động tinh thần tranh đấu ái quốc, sự phấn khởi ở quần
chúng, tạo điều kiện thuận lợi cho kẻ khác cướp lấy chánh quyền. Vì lúc bấy
giờ, ai nắm lấy chánh quyền để đem lại độc lập thì dân chúng đều ngã theo hết
cả.
Sau này, Cụ
Trần văn Ân và ký giả Nguyễn Kỳ Nam
nhận xét “Lãnh đạo Mặt trận Quốc gia Thống nhứt thừa thiện chí mà thiếu sách lược”
. Ông Hồ văn Ngà, người đứng đầu Tổ chức viết:
“Việc nước
là việc chung của quốc dân, không ai có quyền bảo quốc gia này là ” Hương hỏa”
riêng của một đảng phái nào.
Riêng chúng
tôi, từ giờ nào cũng vẫn thiết tha với vấn đề độc lập của nước nhà . Bấy lâu
nay mỗi hành vi cử động của chúng tôi chỉ nghĩ đến sự độc lập, phải độc lập đã .
Trong lúc
này, chứng tôi thấy rằng phải cần có chánh phủ hợp pháp mạnh mẽ . Thế nên,
người Việt nam nào đảm đương được và có hi vọng thành công, chúng tôi sẳn lòng
tán trợ .
Nghĩa là lúc
nào chúng tôi cũng vẫn đặt nền độc lập quốc gia lên vấn đề ” địa vị ” .
Ai bảo khôn,
ai bảo dại, ai chê hèn yếu, chúng tôi nhận lãnh cả . Miển tránh được sự đổ máu
giữa đồng bào, để dành bầu máu nóng ấy, mai sau hi sanh cho đúng chổ hi sanh ”
(8)
Làm chánh
trị, làm cách mạng, mà không chủ trương giành chánh quyền thì phải nói
không còn ai lãng mạn hơn những người Nam kỳ trí thức và ái quốc!
Bài học thất
bại của những người ái quốc Nam
kỳ
Chỉ 4 ngày
sau, cờ đỏ sao vàng rộ lên như nấm sau cơn mưa. Việt Minh tiếp nhận võ khí, tổ
chức các Ủy ban nhân dân địa phương bắt đầu thay thế bộ máy chánh quyền cũ,
tăng cường Thanh niên Tiền phong để lấn át các tổ chức khác không cộng sản.
Nhơn danh
đại diện các đoàn thể các đảng phái, Việt Minh, ngày 22/08/1945, từ Hà Nội, gởi
điên tín vào Huế yêu cầu Hoàng Đế Bảo Đại thoái vị. Lễ thoái vị cử hành ngày
25/08/1945 tại Ngọ Môn để vị vua cuối cùng của Nhà Nguyễn bày tỏ lòng yêu nước
trước quốc dân “làm dân một nước độc lập”.
Cùng ngày,
tại Sài gòn, truyền đơn ký tên Việt Minh tung ra như trấu với lời kêu gọi dân
chúng biểu tình ủng hộ Việt Minh, nội dung như sau:
” Việt
Minh đã từng sát cánh bên cạnh đồng Minh, đánh Tây, chống Nhựt .
Đối với Nga là bạn .
Đối với Tàu như răng với môi .
Đối với Huê kỳ, chủ trương thương mãi, nên không có mưu đồ xâm lăng .
Đối với Anh, Nội các Attlee mới lên nắm chánh quyền khuynh tả .
Vì vậy bề ăn nói của chúng ta rất dễ dàng “ (9) .
Chúng ta ở đây là Việt Minh cộng
sản Đệ III do Hồ Chí Minh rước về và đại diện làm nghĩa vụ quốc tế, công
tác đầu tiên là cướp công Mặt trận Quốc gia Thống nhứt về cho cộng sản, ra tay
sát hại dã mang những người ái quốc trong Mặt trận.
Bài học xương máu và nước mắt về
tranh đấu ái quốc này đã xảy ra trên đất nước Việt Nam hơn nửa thế kỷ. Thế mà
ngày nay vẫn không ít người Việt Nam đã từng chạy trốn cộng sản thục mạng lại
ngoan ngoãn “về hợp tác, làm ăn, xây dựng đất nước theo chủ trương hà nội
hoà hợp, hòa giải dân tộc”.
Người viết chỉ khuyên những
người này nên rửa cổ mình cho thật sạch, khử trùng cho thật kỷ, để chờ ngày đón
lấy lưỡi mã tấu khoan hồng của đám cộng sản cầm quyền ngày nay ở Hà nội, thừa
hưởng từ Hồ Chí Minh .
Nguyễn Văn Trần
———————————————————————-
Ghi chú:
(1), (2), (3) François
Guillaume, Đại Việt, Indépendance et Révolution au Việtnam, L’échec de la 3e
voie, éd . Les Indes Savantes, 2012, Paris, tg 248, 249 .
(4), (5) và (7) Trần văn Ân, Hồi
ký dành cho gia đình và thân hữu, không xuất bản . (Tin riêng : Hồi ký của Cụ
sẽ được xuất bản vào cuối năm nay, sau khi xấp xếp lại chu đáo ) .
(6) Nghiêm Kế Tổ, Việt nam
máu lửa, Xuân Thu, Huê kỳ, 1989, tg 44 .
(8) và (9) Thành Nam, Phật
Giáo Hòa Hảo trong dòng lịch sử dân tộc, Đuốc Từ bi, Huê kỳ, tg 344, 345 .
