Tổng Thống Trump:
“Đánh Cho Trung Ngã, Cộng Nhào”.
Nguyễn Quang Duy
Khi tranh
cử ông Trump liên tục dùng cụm từ “America First” tạm dịch là “Nước Mỹ Trên
Hết” có người cho rằng đây là khẩu hiệu tranh cử, người khác cho rằng đó là
chính sách ngoại giao.
Khi thắng
cử các quyết định của ông Trump lại liên tục thay đổi gây nhiều thắc mắc: Chiến
lược của ông là gì? Ông sẽ đưa nước Mỹ và thế giới đi về đâu? Và làm sao ông có
thể thực hiện được chiến lược này?
Trong khi
Trung cộng đối thủ chiến lược của Hoa Kỳ thì ngày càng mạnh hơn về kinh tế và
quân sự, ảnh hưởng thế giới hơn về ngoại giao và chính trị, và mở rộng “lãnh
thổ” bằng cách tung tiền mua nhiều vị trí chiến lược trên toàn thế giới.
Sức
mạnh của Tổng Thống Trump
Sau một
năm rưỡi cầm quyền kinh tế Hoa Kỳ ngày một khả quan hơn, giờ là lúc ông Trump
bắt đầu trừng phạt các quốc gia đối xử bất công với nước Mỹ.
Đối thủ
chiến lược được ông Trump nêu đích danh là Trung cộng với những hành vi thương
mại không công bằng, ăn cắp công việc của người Mỹ, làm thâm hụt cán cân thương
mại, ăn cắp các tài sản sở hữu trí tuệ và trên hết là an ninh cho nước Mỹ.
Để được
toàn quyền quyết định ông Trump sử dụng hai Đạo Luật cho quyền Tổng Thống đánh
thuế trừng phạt tất cả các hàng hóa nhập cảng từ Trung cộng mà không cần Quốc
Hội biểu quyết:
Mục 232
Đạo luật Thương mại mở rộng năm 1962 (Trade Expansion Act 1962) về an ninh quốc
gia; và Mục 301 Đạo luật Thương mại năm 1974 (Trade Act 1974) về trả đũa những
hành vi thương mại không công bằng của nước khác;
Trung
cộng Xấu Xí
Sau hơn
15 năm gia nhập WTO Trung cộng vẫn không mở cửa thị trường, tiếp tục tài trợ
các doanh nghiệp nhà nước, phân biệt đối xử với doanh nghiệp tư nhân và doanh
nghiệp nước ngoài, ăn cắp tài sản trí tuệ của các quốc gia khác và vẫn không chấp
nhận cho thành lập các công đoàn tự do.
Trung
cộng giữ đồng tiền yếu hơn thực giá, làm hàng xuất khẩu rẻ hơn giành lợi thế
trên thị trường Mỹ, còn hàng Mỹ xuất khẩu sang Trung cộng mắc hơn nên Mỹ mất
thế cạnh tranh. Cán cân thương mãi giữa hai nước càng ngày càng mở rộng.
Theo
thống kê năm 2017, Trung cộng nhập khẩu 129 tỉ Mỹ kim hàng hóa từ Mỹ nhưng lại
xuất khẩu sang Mỹ đến 506 tỉ Mỹ kim, làm thâm hụt mậu dịch Mỹ lên tới 307 tỉ Mỹ
kim.
Khoản
thặng dư này được dùng để giữ giá đồng tiền hay mua trái phiếu tiếp tục ảnh
hưởng lên kinh tế Hoa Kỳ và thế giới.
Trước
đây, Trung cộng chỉ sản xuất hàng công nghệ tiêu dùng dựa trên lao động rẻ phục
vụ xuất khẩu nên chưa phải là nỗi lo âu quá đáng cho nước Mỹ.
Nhưng gần
đây Trung cộng đưa ra kế hoạch mang tên “Made in China 2025”, muốn chuyển đổi
thành một một nước dẫn đầu về công nghệ cao cấp trực tiếp cạnh tranh với Mỹ.
Để thực
hiện kế hoạch này thay vì đầu tư cho nghiên cứu các ý tưởng mới và phát triển
thành các sản phẩm mới, Bắc Kinh lại đi ăn cắp bí mật công nghiệp nước khác.
Một mặt
Trung cộng ép buộc các công ty nước ngoài muốn làm ăn phải chuyển giao kỹ thuật
trước khi cấp phép khai thác thị trường tại đây.
Mặt khác,
Bắc Kinh cho gián điệp công nghệ xâm nhập và đánh cắp kỹ thuật gây thiệt hại
nặng nề cho công nghệ các nước tiên tiến.
Với khoản
mậu dịch thặng dư Bắc Kinh lại dùng tăng cường quân sự, lấn chiếm Biển Đông,
mua cảng, xây đặc khu, gây ảnh hưởng chính trị và công khai thực hiện tham vọng
bành chướng toàn cầu. Trung cộng đã trở thành mối đe dọa hòa bình và an ninh
toàn thế giới.
Chiến
Tranh Thương Mãi Bắt Đầu.
Ngày
6/7/2018, Hoa Kỳ bắt đầu trừng phạt Bắc Kinh bằng cách đánh 25% thuế lên một số
mặt hàng Trung cộng nhập khẩu vào Hoa Kỳ, tổng giá trị lên đến 34 tỷ Mỹ Kim.
Đáp lại
Trung cộng cũng đánh 25% thuế trên hàng nhập khẩu từ Hoa Kỳ với giá trị tương
đương 34 tỷ Mỹ Kim. Chiến tranh thương mãi Mỹ – Trung bắt đầu.
Tổng
thống Trump đang xem xét đánh thuế trên 16 tỷ Mỹ Kim hàng hóa khác và cảnh cáo
nếu Bắc Kinh trả đũa sẽ đánh thuế trên 550 tỷ Mỹ kim hàng hóa ước tính nhập
cảng vào Hoa Kỳ năm nay.
Tổng
thống Trump tin tưởng sẽ dễ dàng chiến thắng vì Trung cộng không có nhiều hàng
hóa Mỹ nhập khẩu để đánh thuế.
Từ đầu
năm 2018 đến nay tỷ giá Nhân dân tệ liên tục giảm chỉ riêng tháng 6 đã giảm 3%
làm nhiều người tin rằng Bắc kinh đang sử dụng đồng tiền mệnh giá yếu để sửa
soạn đánh trả việc áp đặt thuế trên hàng nhập khẩu từ Trung cộng vào Mỹ.
Nhưng kết
quả không như mong muốn, kinh tế Mỹ đang tăng trưởng mạnh do đó hàng hóa tiêu
thụ cũng gia tăng, nhưng số hàng nhập cảng từ Trung cộng vào Mỹ lại tăng lên
rất chậm chỉ 5.4% so với 19.3% số tăng năm ngoái. Chứng tỏ ông Trump đang được
dân Mỹ ủng hộ trừng phạt Bắc Kinh.
Ngay khi
thuế quan có hiệu lực Bắc Kinh cho biết sẽ hỗ trợ các công ty chịu ảnh hưởng
bởi lệnh trừng phạt này. Điều này giúp cổ phiếu tại Hồng Kông, Trung cộng và
nhiều quốc gia châu Á khác hiện thời tăng đôi chút.
Nhưng từ
đầu năm 2018 đến nay chứng khoán Trung cộng đã mất gần 2.000 tỷ Mỹ kim, chỉ số
Shanghai Composite Index giảm hơn 20%, phần chính do giới đầu tư lo ngại nền
kinh tế Trung cộng sẽ chịu ảnh hưởng tiêu cực khi chiến tranh thương mại gia
tăng nên bán chứng khoán rút tiền đầu tư nơi khác.
Ngược lại
thị trường chứng khoán Hoa Kỳ tiếp tục tăng mặc dầu giữa tháng 6/2018 FED quyết
định cho tăng lãi suất.
Trung
cộng có thể trả đũa bằng cách chịu lỗ bán tháo trái phiếu. Nhưng trái phiếu Mỹ
lại luôn được giới đầu tư tin tưởng nên khi giá trái phiếu hạ xuống, lãi suất
sẽ tăng lên, các nhà đầu tư khác cảm thấy có lời thì nhảy vào mua, thay vì
chính phủ Mỹ phải mua ảnh hưởng đến đồng Mỹ Kim.
Trung
cộng cũng có thể tuyên truyền chống lại hàng Mỹ những cửa hàng McDonald,
Starbucks ở Trung cộng sẽ bị tẩy chay hay Coca-Cola sản xuất ở Trung cộng sẽ gặp
khó khăn. Phương cách này lại trực tiếp ảnh hưởng đến kinh tế Trung cộng.
Nhìn
chung mọi cách trả đũa của Trung cộng đều dẫn đến kết quả không tốt cho chính
Trung cộng. Nên ngay cả Bắc Kinh cũng đã thấy rõ họ sẽ thua cuộc chiến.
Chiến
Tranh Thương Mãi ảnh hưởng các mặt khác.
Hàng hóa
Trung cộng trong thời gian đầu còn có thể bán được sang các thị trường khác
nhưng về lâu dài các hãng xưởng sẽ phải đóng cửa, công nhân sẽ bị sa thải. Khi
kinh tế suy thoái sẽ ảnh hưởng giây chuyền đến xã hội, chính trị và có thể là
quân sự.
Trung
cộng hiện đang chìm ngập trong khoản nợ công lên đến trên 30.000 tỉ Mỹ Kim
(tương đương 259% GDP). Phần lớn khoản nợ nói trên do các khoản vay của doanh
nghiệp nhà nước và vay của các chính quyền địa phương.
Nợ hộ gia
đình cũng rất cao, trong đó có vay mượn để tiêu dùng, mua bất động sản và đầu
tư. Riêng nợ đầu tư cổ phiếu bằng tiền đi vay ở Trung cộng đã lên đến 760 tỷ Mỹ
Kim.
Cảnh vỡ
nợ sẽ kéo theo khủng hoảng tài chánh đẩy Trung cộng vào khủng hoảng kinh tế một
điều chưa từng xảy ra từ khi nước này từ bỏ kinh tế kế hoạch hóa tập trung.
Nền kinh
tế Mỹ đủ lớn, tự nó có thể điều chỉnh mà không gây thiệt hại đến tăng trưởng.
Các doanh nghiệp Mỹ có cơ xưởng sản xuất tại Trung cộng sẽ tìm cách quay về
nước Mỹ nơi cơ hội làm ăn vừa tốt, vừa an toàn, lại được chính phủ khuyến
khích.
Những
doanh nghiệp bị thiệt hại do thuế quan như các chủ trang trại sẽ được chính phủ
bù lỗ. Giá cả có gia tăng đôi chút nhưng kinh tế phục hồi, thuế quan sẽ không
ảnh hưởng đáng kể đến các hộ gia đình Mỹ trung bình.
Trở lại
với Trung cộng khi nền kinh tế không còn tăng trưởng mạnh như xưa và cán cân
mậu dịch sẽ bị hẹp dần, Bắc Kinh mặt khác phải chi tiền lo việc nội trị nên
không còn khả năng để thực hiện chiến lược đầy tham vọng “Một Vòng Đai, Một Con
Đường” nhờ thế an ninh của thế giới sẽ tốt hơn.
Trung
cộng một quốc gia bị phân hóa trầm trọng: dân Mông Cổ, dân Mãn Châu, dân Duy
Ngô Nhĩ và nhất là dân Tây Tạng đang đòi độc lập, Hong Kong đòi trở về với Anh
Quốc. dân oan mất đất, dân nghèo lao động chiếm đa số ngấm ngầm bất mãn,… kinh
tế suy sụp cũng là lúc mối bất an xã hội trỗi dậy thách thức nền chính trị Bắc
Kinh.
Những
điều nói trên chắc chắn giới lãnh đạo Bắc Kinh đều nhận thấy, nhưng chưa ai
biết rõ ông Trump thật sự muốn gì.
Hai năm
về trước không ai tiên đoán sẽ có chiến tranh thương mãi Mỹ – Trung nên cũng
khó có thể đoán được khi kinh tế và ngoại giao không giải quyết được sẽ dẫn đến
chiến tranh quân sự.
Cần nhớ
chiến tranh quân sự đã được ông Trump đặt ưu tiên hàng đầu. Chả thế đầu tháng
3/2018, ông Trump cho công bố mức thuế 25% trên tất cả các mặt hàng thép nhập
khẩu và 10% trên nhôm với lý do nước Mỹ dựa quá nhiều vào các quốc gia khác về
kim lọai nên không thể tự sản xuất đủ vũ khí hoặc xe cộ một khi chiến tranh nổ
ra.
Việt Nam trong cuộc
chiến Mỹ - Trung.
Mô hình
phát triển Việt Nam rập
khuôn mô hình Trung Cộng. Bởi thế mọi việc xẩy ra với Trung cộng đều có thể xảy
ra với Việt Nam.
Ông Trump từng công khai nhắc nhở ông Nguyễn Xuân Phúc nên tìm cách cân bằng
cán cân mậu dịch hai quốc gia.
Việt Nam còn là sân
sau để Trung cộng tuồn hàng ra thế giới. Cuối tháng 5/2018, Bộ Thương mại Hoa
Kỳ ra tuyên bố sẽ thu thuế chống bán phá giá 199,76% và thuế chống trợ cấp
256,44% đối với thép cuộn cán nguội được sản xuất tại Việt Nam sử dụng chất nền
có nguồn gốc Trung Cộng.
Hà Nội
thay vì lo cải cách cả kinh tế lẫn chính trị để giảm thiểu ảnh hưởng xấu của
chiến tranh thương mãi Mỹ - Trung lại chọn con đường chiến tranh.
Theo tờ South
China Morning Post, một kế hoạch hợp tác rộng lớn được ký kết giữa Bắc Kinh và
Hà Nội vào năm ngoái, Trung cộng sẽ sản xuất hàng hóa của họ dọc theo biên giới
Việt Trung và dán nhãn "Made in Vietnam" để né thuế của Hoa Kỳ.
Ký kết
này nằm chiến lược "Một Vành đai, Một Con đường", một chiến lược mà
ông Trump đang thẳng tay tận diệt.
Kết
Chiến
lược “Nước Mỹ Trên Hết” đã được đưa ra từ 70 năm về trước nhưng các vị Tổng
Thống Mỹ tiền nhiệm đã không thể thực hiện để Trung cộng càng ngày càng vươn
lên và sửa soạn qua mặt Hoa Kỳ.
Sở trường
của ông Trump là chiến thuật. Trong lần tranh cử Tổng Thống các đối thủ của ông
đều là những chính trị gia lỗi lạc nhiều kinh nghiệm chính trường. Họ thua ông
vì không hiểu bước kế tiếp ông sẽ làm gì.
Mục tiêu
của Tổng Thống Trump là xây dựng lại một trật tự mới với “Nước Mỹ Trên Hết”.
Cuộc chiến thương mãi Mỹ - Trung vừa khai mạc thật khó nói thế giới sẽ đi về
đâu.
Điều chắc
chắn rằng Bắc Kinh sẽ yếu đi và ngay cả việc nội trị không chắc còn nắm được
nếu cuộc chiến tiếp diễn lâu dài. Trung cộng đang yếu đi lại là cơ hội để Việt Nam thoát Trung
theo hướng tự do và dân chủ.
Hoa Kỳ
luôn nhắc nhở muốn có tự do và dân chủ chính người Việt phải giành lại đừng
ngồi mà đợi Hoa Kỳ mang tới. Tổng Thống Trump lại luôn đòi hỏi sự công bằng,
nên nếu muốn Việt Nam
có tự do và dân chủ chúng ta phải hiểu rõ sự đóng góp và phải công bằng nhìn
nhận nỗ lực của Tổng Thống Trump và của Hoa Kỳ.
Nguyễn
Quang Duy
Melbourne, Úc Đại Lợi
11/07/2018
The Trump administration on
Tuesday announced a list of tariffs on $200 billion in Chinese goods, making
good on the president’s recent threats to escalate a broadening trade war with Beijing.
“The $200 billion figure we're
looking at is roughly equal to their exports to us,” a senior administration
official said.
The tariffs will undergo a two
month review process, with hearings on Aug. 20 through Aug. 23..
Some of products on the list
facing tariffs are from Made in China 2025 sectors, the official said. Made in
China 2025 is a strategic plan to make China a leader in key global industries,including
technology.
When compiling the list of
goods, the U.S. Trade Representative took into account what could cause
disruptions to China's
economy.
The official said the
administration has been extremely clear to China
in terms of its concerns about trade, but China has been unresponsive.
The list of new sanctions
follows warnings by Trump that he may implement tariffs on at least $500
billion in Chinese goods should Beijing retaliate to the $34 billion in US
tariffs that kicked in Friday.
Despite the president's threats,
China implemented
retaliatory tariffs on the US
shortly after the $34 billion went into effect last week.
Trump has repeatedly threatened
escalate the trade conflict with China. The dispute with Beijing has roiled
financial markets worldwide, including stocks, currencies and the global trade
of commodities from soybeans to coal.
