Triết Lý Lãnh Đạo
Trích từ Thuyết Dân Trị
Nguyễn Quang
Theo Aristote một nền triết học tương đối hoàn chỉnh
cho một nền trị chính phải có sự quân bình giữa ba yếu tố: lý trí, trái tim và
các dục vọng khả giác. Vậy những người lãnh đạo Việt Nam trong nước và hải
ngoại đang đứng ở đâu, nặng nhẹ thiên về khuynh hướng nào hay tất cả đều trên
sự ngả lòng mà vốn đạo đức được định nghĩa thật sự không phải là sự cảm nghiệm
thường nghiệm, nhưng là trên nguyên tắc tối thiểu được xây dựng trên bình diện
các nguyên tắc của lý tính.
Như vậy một quốc gia thiên về thuần tuý lý trí sẽ sớm
đưa đất nước vào tình trạng không tưởng, lắm triết gia kể cả thứ thiệt và nửa
vời, nhiều chính trị gia sa-lông không thực tế, thậm chí sản sinh thứ chính trị
gia nói rất giỏi nhưng không làm được việc gì nên trọn cho dân, nó là con đẻ
các trường phái triết thuyết ngụy biện. Những tháp ngà tư duy giữ chân những
người lãnh đạo trong con đường mòn và không bao giờ họ chịu thay đổi.
Hai là sự nhiệt thành, quả cảm khiến các nhà lãnh đạo
dẫn dân đi qua nhiều trường hợp trong lịch sử: cùng nhau đến vực thẳm của xung
đột với những cuộc chinh chiến mà ngày nay nhìn lại quá khứ nhiều nhà phê bình
lịch sử đã định nghĩa lịch sử chỉ là sự ghi chép lại những cuộc đánh nhau.
Những chủ nghĩa quân phiệt, bạo chúa, những cuộc chinh phạt mang tính trường
chinh đều từ sự nhiệt tình quá đáng của trái tim không còn sự can ngăn, dẫn
đường của lý trí.
Ba là, giai cấp giàu có, nguyên văn lời Aristote là
‘bọn phú hào’ lãnh đạo quốc gia, nghĩa là nói theo danh từ thời thượng những
con người quyết nắm cho được danh vị, cương vị lãnh đạo hầu nhân danh nó phục
vụ cho những lợi ích cá nhân trên bình diện thoả mãn các dục vọng khả giác của
các bạo chúa. Đây là thành phần có nguồn gốc khác nhau nhưng đều có mẫu số
chung không ngoài lợi nhuận cùng các giá trị thặng dư cho cá nhân, tập đoàn chính
trị. Những con người này với họ triết học, những giá trị đạo đức khi được mang
ra bàn giống như dân gian hay nói về những lời của Thánh hiền được trích dẫn
với họ, chẳng khác nào như ‘mang ngọc trai ném vào cho lợn’. Và tất nhiên
sự quả cảm của họ trong việc giữ kỷ cương phép nước hay chống ngoại xâm bảo vệ
lãnh thổ chẳng hạn hà tất đã bị liệt kháng. Họ cũng bạo nhưng lòng quả cảm của
trái tim chỉ còn trên nguyên tắc ‘mạnh nhờ gạo, bạo nhờ tiền’, và tiền đó đến
từ đâu không biết, có thể là rửa tiền, hối lộ tham ô tầm cỡ quốc gia, quốc tế.
Và con người làm sao quốc gia làm vậy, ngay các báo
tại Việt Nam
cũng nói lên nhiều chuyện của sự khác thường mang tính tính phổ biến từ sự suy
thoái về mọi mặt của một dân tộc. Phải dùng chữ dân tộc vì đó mới là điều xót
xa vì từ cái gốc dân tộc mới hình thành nên các quốc gia, mới hội với nhau
thành Liên Hợp Quốc. Các báo phóng sự về chồng bắt vợ làm đĩ nuôi con, gái quê
từ các nông thôn đổ về thành phố kiếm chồng ngoại và chính yếu là chồng Hàn,
Đài, Mã Lai… nữ sinh viên phải tiếp khách và có cả nhiều trường hợp tiếp cả
Thầy của mình – đó là cái giá phải trả cho sư phụ để được tốt nghiệp đại học,
học sinh mới vào bậc trung học với điện thoại di động trong người đầy các hình
ảnh phim sex và trao cho nhau xem bình thường như các cháu gái mười ba, mười
bốn ngậm thuốc ngừa thai như ngậm kẹo cao su. Ngay bước khởi đi từ học đường đã
vô tình ‘dạy’ những điều nói láo cho con trẻ vì quyết chạy theo thành tích của
các thầy cô giáo.
Nhìn toàn cảnh xã hội để thấy những nhà lãnh đạo một
đất nước không còn nhựa sống để đưa một dân tộc như MoiSe dẫn dân Do Thái vượt
qua Biển Đỏ.
Thật vậy lãnh đạo một đất nước không chỉ lo tìm ký mấy
cái hợp đồng kinh tế, có khi sự ký kết lại mang tới cái hại cho giống nòi mình
khôn cùng, nhưng dù lợi hại thế nào cũng là công việc của các chuyên gia. Riêng
tại Việt Nam hiện tại không thấy có một nhân vật lãnh đạo mang được triết lý
sống cho dân, nghĩa là có lấy được cái mống làm gương hay chí ít ‘của tin còn
một chút này’, hà tất một triết lý sống mạnh mẽ và đó mới là sự sống lại,
sự phục sinh thật sự cho một dân tộc trong sự thử thách chính yếu từ bên trong
với những quyền cơ bản mà mỗi người có quyền đòi hỏi khi sinh ra làm người:
Không cần nêu lên lý do gì cả một khi sinh ra làm người, tôi có quyền bình đẳng
như tất cả mọi người khác, ai nhân danh này nọ mà tước đoạt, phải trả lại quyền
làm người cho mỗi người.
Lời kêu gọi với nhà lãnh đạo trong và ngoài nước ‘Hãy
thật sự làm lại chính mình, trước khi làm lại toàn xã hội’. Hãy nhanh lên Quý
vị ơi! Dân tộc này đang nấc lên những tiếng than bức xúc khi hàng hoá dởm Trung
Quốc tràn ngập thị trường, và kìa trên Biển Đông trở thành một Huyện của chúng,
rồi Tây Nguyên như một nhát giao đâm thẳng vào tim người dân Việt, dưới hình
thức khai thác quặng mỏ bô-xít, chúng ngang nhiên biến dần Tây nguyên thành một
Tây Tạng thứ hai…
Hãy làm lại chính mình, điều này phải thật là can đảm
vì có thanh sạch mới mời gọi mọi người thanh sạch, có sống trung thực mới cất
lên tiếng nói công chính, không lừa bịp mới kêu gọi được lòng yêu nước. Đó là
triết lý sống từ người dân đến các nhà lãnh đạo của người Việt Nam.
Triết lý không nằm đâu xa vì chính tự nó được định nghĩa là sự đi đường và dân
tộc này đã đi trong suốt chặng đường bốn ngàn năm dựng nước và giữ nước, có lúc
lên non xuống biển, thậm chí một thời vượt cả đại dương mênh mông để trốn chạy
bạo tàn tìm vùng đất mới, nhưng vẫn luôn bền vững: tôi yêu tiếng nước tôi, mảnh
đất hình chữ S với một Biển Đông và Cao Nguyên êm đềm có rừng vàng biển bạc.
*
* *
