Ông Trump chính thức được xác nhận làm Tổng thống Mỹ thứ 45
Đại cử tri đoàn ngày 19/12 vừa chính thức xác nhận ông Donald Trump làm Tổng
thống thứ 45 của Hoa Kỳ. Với trên 270 phiếu đại cử tri được bảo toàn, tỷ phú
‘bạo ngôn’ này sẽ chính thức bước vào Tòa Bạch Ốc trong lễ tuyên thệ vào ngày
20/1 tới đây.
Các đại cử tri, đặc biệt là các đại cử tri bên đảng Cộng hòa, đã nhận rất
nhiều cú điện thoại, email, và thậm chí là những lời đe dọa yêu cầu bỏ phiếu
cho người khác ngoài Trump. Rất nhiều cuộc biểu tình phản đối Trump tiếp tục nổ
ra khắp nơi trong ngày bỏ phiếu quyết định hôm nay. Nhưng kết quả chung cuộc
không thay đổi so với kết quả tổng tuyển cử hôm 8/11 vừa qua: nước Mỹ chọn
Trump, người Mỹ muốn thay đổi.
Ông Trump chính thức được xác nhận làm Tổng thống Mỹ thứ 45
Đường dẫn trực tiếp
51 cuộc họp (ở 50 tiểu bang và thủ đô Washington)
được tổ chức cùng ngày để các đại cử tri cùng bỏ phiếu. Đa số các đại cử tri tề
tựu về thủ phủ các bang họ đại diện, thường là tòa nhà quốc hội của bang, để bỏ
phiếu xác nhận Tổng thống thắng cử và nhiều bang đã trực tiếp truyền hình cuộc
bỏ phiếu qua mạng lưới internet và truyền hình để dân chúng khắp nơi theo dõi
cặn kẽ.
Đại cử tri đoàn của Mỹ gồm 538 đại cử tri cứ bốn năm một lần họp lại để bầu
lên Tổng thống và Phó Tổng thống Hoa Kỳ. Các đại cử tri đại diện cho cử tri
trong bang chính là những người bầu trực tiếp ra Tổng thống và Phó Tổng thống.
Luật sư Cao Quang Ánh, cựu dân biểu thuộc Đảng Cộng hòa từ năm 2009 đến
2011, người Mỹ gốc Việt đầu tiên phục vụ trong Quốc hội Hoa Kỳ, chia sẻ với VOA
Việt ngữ:
“Cách đây chừng 200 năm, họ đã quyết định hệ thống bầu cử như vậy. Một trong
những vấn đề họ lo là họ không muốn những tiểu bang lớn có nhiều ảnh hưởng quá
đối với những tiểu bang nhỏ, không muốn những tiểu bang lớn có thể quyết định
ai là Tổng thống. Từ sự lo sợ đó, họ đã thành lập hệ thống hiện tại Electoral
College (đại cử tri đoàn).”
Đại cử tri là ai? Quyết định thắng thua trên lá phiếu đại cử tri, vậy tại
sao nước Mỹ vẫn cần tổ chức phổ thông đầu phiếu tốn kém thời gian và tiền bạc
như vậy? Ứng viên Donald Trump dù thua đối thủ Hillary Clinton về tổng số phiếu
phổ thông toàn quốc nhưng vẫn đánh bại được bà Clinton nhờ lấn át về số phiếu đại cử tri,
trên 270 phiếu. Việc này khiến mô hình bầu cử Mỹ gặp một số chỉ trích, nhưng
cựu dân biểu Cộng hòa, Cao Quang Ánh, giải thích:
“Những người đại cử tri không phải là những dân biểu hay thượng nghị sĩ. Dựa
trên số ghế dân biểu và thượng nghị sĩ của mỗi tiểu bang để quyết định có bao
nhiêu đại cử tri đại diện cho tiểu bang đó. Mỗi tiểu bang họ lựa chọn các đại
cử tri. Các đại cử tri phải bỏ phiếu dựa vào luật lệ mà Quốc hội tiểu bang họ
đưa ra và dựa vào lá phiếu các cử tri phổ thông trong tiểu bang của họ. Ứng
viên nào thắng được phiếu phổ thông tại một tiểu bang thì sẽ được hết số phiếu
đại cử tri của tiểu bang đó. Cử tri trong tiểu bang đã quyết định người đại cử
tri cần phải đứng ra bỏ phiếu cho ai. Cho nên, cuối cùng cũng là người dân họ
quyết định, chứ không phải người đại cử tri muốn bỏ phiếu cho ai thì bỏ.”
Tu chính án 12 Hiến pháp Hoa Kỳ quy định mỗi đại cử tri phải bầu riêng cho
Tổng thống và Phó Tổng thống.
Số phiếu đại cử tri của mỗi tiểu bang bằng tổng số thượng nghị sĩ của bang,
thường là 2, và số dân biểu của tiểu bang đó. Đặc biệt vùng thủ đô Washington có 3 phiếu
đại cử tri mặc dù không có dân biểu hay thượng nghị sĩ đại diện ở Quốc hội Hoa
Kỳ.
Theo hiến định, một tháng sau cuộc bỏ phiếu đại cử tri, Quốc hội Mỹ sẽ họp
cả Hạ viện lẫn Thượng viện để tuyên bố người đắc cử. Ứng viên Tổng thống và ứng
viên Phó Tổng thống mỗi người nhận được trên 270 phiếu đại cử tri sẽ được tuyên
bố đắc cử.
