Lữ Giang
Từ ngày nước Mỹ bầu vị tổng thống đầu tiên vào năm 1789 là Tổng Thống
George Washington (1732 – 1799) đến nay đã 227 năm với 44 đời tổng
thống, chưa có lúc nào có một cuộc bầu cử náo loạn và kỳ quặc như cuộc
bầu cử tổng thống năm nay.
Trong bài “Albright: Thế giới đang nhìn chúng ta như thể chúng ta đã mất trí”
(World ‘looking at us as if we’ve lost our minds), ký giả Nick Gass đã
tường thuật lại những lời bà Madeleine Albright, cựu Ngoại trưởng Mỹ, kể
lại sau chuyến đi thăm Trung Đông về.
Xuất hiện trên Fox Business TV, bà cho biết khi tới Tunisia, Ai Cập, Jordan và Saudi Arabia, người ta đã hỏi bà “Chuyện gì đang xảy ra ở Mỹ?” Việc trả lời rất khó khăn và “họ đang nhìn chúng ta như thề chúng ta đã mất tâm trí”.
Nhưng tại sao Donald Trump đã đánh bại mọi đối thủ trong Đảng Cộng
Hòa? Liệu rồi bà Hillary Clinton có thắng được Donald Trump hay không?
HIỆN TƯỢNG DONALD TRUMP
Năm 2015, khi Donald Trump tuyên bố sẽ ra tranh cử chức Tổng thống
Mỹ, không ai nghĩ đây là một tuyên bố nghiêm túc. Khi ông đứng vào hàng
ngũ các ứng cử viên, cũng không ai tin ông có cơ may thắng cử. Cho đến
khi ông liên tục đánh bại các đối thủ để đi sâu hơn vào vòng trong,
người ta mới thực sự tranh cãi về cái tên Donald Trump.
Trong bài “Donald Trump tin ông ta được sinh ra để làm vua”
(Donald Trump believes he was born to be king) đăng trên tờ Los Angeles
Times, ký giả Michael d’Antonio đã phân tích khá rõ bản chất của Donald
Trumps. Ông được Donald Trump cho tiếp cận để viết cuốn sách “Never Enough: Donald Trump and the Pursuit of Success”
nên nắm rất vững những hoang tưởng của Donald Trump. Ông cho biết trong
căn biệt thự khổng lồ của Trump không hề có một quyển sách nào. Trump
bị chứng vĩ cuồng nặng, luôn cho rằng mình là thượng đẳng.
Trong một cuộc phỏng vấn bà Marla Mapples, người vợ thứ hai của Donald Trump và là một diễn viên, bà ta nói: “Ông ta là vua. Tôi nói thật ông ta là vua. Ông ta được sinh ra như một người lãnh đạo thế giới, như ông ta nghĩ như vậy”.
Bà Tracy Sefl, một nhà phân tích chính trị, đã từng là cố vấn cho
guồng máy tranh cử của Hillary Clinton, nói rằng Donald Trump là người “không thể đoán được, không biết xấu hổ, không biết xin lỗi”
(he’s “unpredictable, shameless, unapologetic”) Ông ta không xử dụng
bất cứ chiến lược căn bản nào khi tranh cử, ông ta làm theo cách của ông
ấy (He’s just doing it his way), ông ta cũng chẳng cần phòng thủ (He
doesn’t do defense).
Nhưng chỉ với một bản chất ngông cuồng như vậy, Donald Trump cũng
không thể đánh bại 14 đảng viên Đảng Cộng Hòa được. Các nhà phân tích
cho rằng có ba lý do giúp Donald Trump chiến thắng một cách dễ dàng: Lý
do thứ nhất là Donald Trump đã áp dụng một chiến thuật tranh cử rất quái
đản, không ai dám áp dụng. Lý do thứ hai là các nhà đại tư bản Mỹ đàng
sau hậu trường và nhà lãnh đạo nổi tiếng của Đảng Cộng Hòa đã bỏ rơi
đảng này trong giai đoạn trước mắt vì các lợi ích từ đảng này không còn.
Lý do thứ ba là Điều Lệ của Đảng Cộng Hòa không dự trù phương thức đối
phó với các biến loạn như Điều Lệ của Đảng Dân Chủ.
CHIẾN THUẬT QUÁI ĐẢN CỦA DONALD TRUMP
Thông thường, các ứng cử viên khi ra tranh cử tổng thống thường tranh
luận về đường lối và chính sách quốc gia như về chính trị, kinh tế, tài
chánh, xã hội, an ninh, quốc phòng, đối ngoại, v.v. Họ phân tích đường
lối và chính sách đang áp dụng, nói lên những cái mà họ cho là có khuyết
điểm và đưa ra một đường lối mới có thể làm cho nước Mỹ tốt đẹp hơn.
Trái lại, Donald Trump khi ra tranh cử đã không làm như vậy, ông dánh
thẳng vào những vấn đề mà ông tin rằng giới bình dân đang quan tâm và
dùng ngôn ngữ đường phố để nói chuyện. Khẩu hiệu của ông ta là “Làm cho nước Mỹ vĩ đại trở lại!” (Make America great again.)
Về kinh tế, ông đòi “Tái thiết kế nước Mỹ”, giành lại công
ăn việc làm cho người Mỹ bằng cách áp dụng chính sách bảo hộ mậu dịch.
Ông cho rằng Trung Quốc, Nhật, Việt Nam, Ấn Độ và Mexico đang “xé nát chúng ta”
bằng cách làm mất giá tiền tệ và chặn hàng xuất khẩu Mỹ. Ông tuyên bố
sẽ không ký Hiệp định Đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP) và sẽ xét lại
Hiệp Ước Tự Do Mậu Dịch Bắc Mỹ (NAFTA) với Mexico và Canada.
Về quốc phòng, ông tuyên bố sẽ làm cho quân đội Mỹ trở nên “hùng mạnh đến mức không ai dám gây rối với chúng ta”
(mess with us). Ông muốn Nhật, Đức, Hàn Quốc và Saudi Arabia chia sẻ
chi phí quân sự với Mỹ. Về IS, ông không ủng hộ cuộc chiến của Mỹ ở
Syria nhưng dọa “dội bom tan nát IS” và “sẽ gửi chiến binh Mỹ đến đá đít đám IS”.
Khi ông Obama nói về nguy cơ lớn duy nhất thế giới hiện nay là sự ấm lên toàn cầu. Ông đặt câu hỏi: “Bạn có tin nổi không?”
Rồi ông nói: “Bạn không thể bị tổn thương vì thời tiết cực đoan, các
bạn có đồng ý không. Nó luôn là lốc xoáy, hay trời trở lạnh, hay có gió,
luôn có những dạng thời tiết cực đoan. Nguy cơ lớn nhất mà chúng ta có
là sự ấm lên toàn cầu hạt nhân, vì chúng ta có những chính trị gia kém
cỏi”.
Với đối thủ Hillary Clinton, ông nói: “Nếu Hillary Clinton không thể thỏa mãn chồng bà ấy thì điều gì khiến bà ấy nghĩ rằng bà ấy có thể thỏa mãn nước Mỹ?”
Với quần chúng, ông dùng ngôn ngữ đường phố để nói chuyện với họ. Ông
để bản năng bùng phát tự nhiên nhiên, không cần kiểm soát nó. Ông bất
chấp phản ứng dư luận và không cần lịch sự với bất cứ ai.
Nhiều người nhìn nhận Trump là người có tài hùng biện, ông ta biết
cách dẫn dắt đám đông. Nhưng cách phát biểu của ông cho thấy ông là
người ít có văn hóa, thiếu đạo đức và biết rất ít về chính trị. Ông tưởng có thể điều khiển nước Mỹ này và điều khiển thế giới như điều khiển công ty của ông. Ông kêu gọi trục xuất 11 triệu dân nhập cư bất hợp pháp, cấm người Hồi giáo vào Mỹ, ủng hộ mạnh tay với nghi phạm khủng bố…
DÂN CHỦ MẤT PHƯƠNG HƯỚNG?
Hầu hết những người ủng hộ Donald Trump là những thành phần khá thấp
trong xã hội Mỹ. Đầu tháng 1/2016, có khoảng 6.500 người ủng hộ tập
trung nghe Trump diễn thuyết tại sân vận động Đại học Winthrop ở Rock
Hill, South Carolina, một phụ nữ tên Rose Hamid theo đạo Hồi đã cùng một
số người bạn bày tỏ thái độ phản đối. Ngay lập tức đám đông đã vây kín
họ và chửi bới. Lực lượng an ninh phải can thiệp họ mới thoát ra được.
Khi một phóng viên truyền hình hỏi Donald Trunp về việc ông đòi “xử luôn” vợ lẫn con những kẻ khủng bố, ông trả lời: “Chúng ta phải cảnh giác hơn và phải dữ dội hơn”.
Đám đông liền gào lên một cách thích thú. Trong một cuộc vận động ở Las
Vegas, những người ủng hộ ông đã tấn công một người phản đối da màu và
gào to “Bắn nó đi!”, “Thiêu cháy thằng khốn ấy đi!”… Donald Trump đã từng tuyên bố: “Nếu tôi đứng giữa Đại lộ thứ năm (Fifth Avenue) và bắn ai đó thì tôi cũng sẽ không mất bất kỳ lá phiếu cử tri nào, okay?”.
Bản tin ngày 24.2.2016 của hãng CNN cho biết tại cuộc bầu cử sơ bộ ở
Nevada, Trump được 57% số phiếu ủng hộ từ những người chưa học đại học.
Trump nói: “Tôi yêu những người thất học”
Trên tờ Washington Post ngày 1.3.2016, ông Lawrence H. Summers, giáo sư trường Đại học Harvard, đã viết rằng “tiến trình dân chủ đã mất phương hướng và trở nên độc hại một cách nguy hiểm”, và “khả năng bầu Trump làm tổng thống là mối hiểm họa lớn nhất cho sự thịnh vượng và an ninh của nước Mỹ”.
Dĩ nhiên, những gì Donarl Trump và các ứng củ viên khác nói khi tranh
cử chỉ là để kiếm phiếu, ít khi nó được thực hiện sau khi họ đắc cử.
Nhưng Trump dám dùng những chữ và những lời mà một người có tư cách và
có văn hóa không dám dùng, nên các ứng cử viên khác đành bỏ chạy.
ĐẢNG CỘNG HÒA BỊ BỎ RƠI?
Một số nhà phân tích cho trong cuộc bầu cử tổng thống kỳ này, các nhà
đại tư bản Mỹ đã bỏ rơi Đảng Cộng Hòa, vì các nguồn lợi do đảng này đem
lại không có. Có thể nói, các nhà đại tư bản chính đứng đàng sau Đảng
Cộng Hòa là các nhà đại tư bản về dầu lửa. Năm 1991 khi Iraq đem quân
chiếm Kuwait, Tổng thống Bush cha liền đem quân chiếm lại ngay cũng vì
dầu lửa. Năm 2003, Tổng tống Bush con đem quân chiếm Iraq bằng mọi giá,
không cần sự cho phép của Hội Đồng Bảo An LHQ, cũng chỉ vì dầu lửa. Nay
là thời kỳ dầu lửa đang đi xuống.
Bản Cương Lĩnh của Đảng Cộng Hòa năm nay viết về phát triển kinh tế rất sơ sài. Đảng cho rằng “than đá là nguồn năng lượng sạch, nhiều”và rẻ tiền. Cương lĩnh ủng hộ việc xử dụng nguồn dầu từ đá phiến và tất cả các loại năng lượng trong nước “không trợ giá”.
Nhưng cho đến nay ít ai nghĩ có thể trở lại dùng năng lượng than đá.
Còn việc xử dụng dầu từ đá phiến, Mỹ đã bị thất bại quá nặng, vì dầu đá
phiến có giá thành đến 60 USD một thùng, trong khi một thùng dầu thô
hiện nay chỉ khoảng 42 USD. Vì thế trong 7 công ty khai thác dầu đá
phiến của Mỹ đã có 5 công ty khai phá sản. Bây giờ các nhà đại tư bản
đang quay qua khai tác kỹ nghệ quốc phòng.
Nói như vậy không có nghĩa là họ bỏ mặc đảng Cộng Hòa. Tháng 6/2015,
một số nhà đóng góp tài chính lớn cho đảng Cộng Hòa đã gặp nhau tại Deer
Valley ở Utah để bàn về việc ủng hộ cho các ứng cử viên đảng Cộng Hòa
tranh cử. Nhưng khi thấy chiến thuật của Trump họ đành ngưng lại.
Trong tháng 3/2016, các ông trùm công nghệ như Tim Cook (CEO Apple),
Larry Page (đồng sáng lập Google), Elon Musk (Tesla Motor)… đã bí mật
gặp gỡ một số thành viên đảng Cộng Hòa nhằm bàn cách ngăn chặn đà tiến
của tỷ phú Donald Trump. Rất nhiều tổ chức vừa được thành lập để chặn
đứng Donald Trump. Đầu tháng 3, tổ chức “Club for Growth Action” đã chi
1,5 triệu USD để loại Trump khỏi Florida. Vào Google và gõ “How to stop
Trump” chúng ta sẽ thấy rất nhiều phong trào và tổ chức đang nổi lên để
chống Trump.
KỊCCH BẢN VÀ THỰC TẾ
Trong bài “Cuộc chạy đua quyết liệt giữa Hillary Clinton và Donald Trump”
(Dramatic race between Hillary Clinton and Donald Trump), Tiến sĩ Terry
F. Buss thuộc Học Viện Hành Chánh của Hoa Kỳ đã nhận định rằng Donald
Trump được nhiều người thích hơn ở góc độ cá nhân, họ không quan tâm đến
việc ông không đưa ra được chính sách gì và thiếu kinh nghiệm chính
trị. Còn bà Hillary Clinton qua những gì đã làm trong vai trò ngoại
trưởng, với các chính sách công gây nhiều tranh cãi và việc xào lại
chương trình nghị sự của ông Obama đều là những điểm trừ. Nhưng ông đi
đến kết luận: “Nhưng nghịch lý thay, nhiều khả năng bà Clinton sẽ thắng cử. Ông Trump sẽ không thể một mình đến đích thành công.”
Nếu đọc bản Cương Lĩnh của Đảng Dân Chủ vừa được biểu quyết hôm
21.7.2016, chúng ta sẽ thấy đó chỉ là sự nối tiếp đường lối của Tổng
Thống Obama trong 8 năm qua, hay nói đúng hơn, nối tiếp đường lối của
giới đại tư bản Mỹ đã hoạch định, trong đó kế hoạch chính vẫn là phát
triển và mở rộng thị trường về kỹ nghệ quốc phòng.
Thẩm Phán Tối Cao Pháp Viện Liên Bang Felix Frankfurter đã từng nói: “Những người thật sự cai trị ở Washington là vô hình, và thực thi quyền hành từ sau hậu trường.”
Nếu mỗi tổng thống lên cầm quyền có thể điều khiển nước Mỹ theo sở
thích của mình, nước Mỹ đã sụp đổ từ lâu rồi. Đường lối, chính sách,
chiến lược và chiến thuật của nước Mỹ đối với những vấn đề căn bản và
quan trọng trong từng giai đoạn đều đã được định sẵn rồi. Mỗi tổng thống
chỉ có thể đưa ra những cải cách nhằm đáp ứng các nhu cầu của từng giai
đoạn mà thôi. Donald Trump vì không được đào tạo và không có kinh
nghiệm về chính trị nên mới tưởng có thể múa gậy vườn hoang được. Giới
bình dân cũng nghĩ như ông, nhưng giữa kịch bản và thực tế hoàn toàn
khác nhau.
Từ nay đến ngày 8.11.2016 sẽ còn nhiều kịch bản và chiến thuật được
các bên trình diễn để lèo lái cử tri. Hôm 8.8.2016. một lá thư mở có chữ
ký của 50 chuyên gia an ninh quốc gia thuộc Đảng Cộng Hòa cảnh báo ứng
viên tranh cử tổng thống Donald Trump có thể “sẽ là tổng thống liều lĩnh nhất” trong lịch sử Hoa Kỳ. “Ông ta làm suy yếu giá trị đạo đức trong tư cách là nhà lãnh đạo của thế giới tự do,” lá thư viết. Thế nhưng hôm 9.8.2026 khi vận động ở North Carolina ông Trump lại tuyên bố: “Bà Clinton muốn bãi bỏ Tu chính án thứ hai (về quyền xử dụng súng).Nếu
bà ấy được chọn thẩm phán thì quý vị không làm gì được đâu. Nhưng những
người ủng hộ Tu chính án thứ hai thì có lẽ là có, tôi không biết nữa.” Nhiều người xem đây là một lời xúi giục bạo lực. Một cử tri phát biểu: “Tôi
không biết nữa, nghe hơi kỳ quặc. Ông ta lúc nào cũng nói điều gì đó
giống như vậy, có chủ ý. Tôi nghĩ như mọi khi ông ta là một người kích
động đám đông. Một chính trị gia mị dân. Lý do duy nhất mà tôi sẽ bỏ
phiếu cho bà Hillary (Clinton) là vì ông ta nói chuyện chẳng có nghĩa lý
gì cả.”
Trong khi đó hôm 8.8.2016 Luật sư Larry Klayman, đại diện cho cha mẹ
của hai nhân viên Mỹ bị chết tại Benghazi năm 2012, nộp đơn khởi tố
(complaint) bà Hillary tại tòa dân sự ở Colombia, cáo buộc sai lầm gây
ra cái chết của các con của họ (allegedly wrongfully causing the death
of their sons).
Nhưng đây cũng mới chỉ là những trò “chọi đá đường rầy xe lửa”
mà thôi. Người ta tin rằng khi gần tới ngày bầu cử, sẽ có những “độc
chiêu” được tung ra để lèo lái dư luận đi vào con đường mà các nhà lãnh
đạo đứng đàng sau hậu trường đã hoạch định.
Ngày 11.8.2016
Lữ Giang
