-
Sáu dấu hiệu của một người sếp độc ác
Hãng Uber mới đây vướng vào những vụ
tai tiếng dẫn tới việc Tổng Giám đốc Travis Kalanick buộc phải từ chức.
Dưới đây là những điều bạn có thể học được từ sự việc này và làm thế
nào để phát hiện những điều xấu xa ở nơi làm việc của mình.
Uber
đã đi tiên phong trong ngành vận tải chia sẻ, lan rộng đến 662 thành phố
trên thế giới và đã biến người sáng lập Travis Kalanick thành tỷ phú.
Nhưng
tất cả sự xáo trộn kiểu Thung Lũng Silicon này, mà nó đã đảo lộn đầu
não của giao thông công cộng trên toàn cầu, đã không bảo vệ nổi công ty
khỏi những rối loạn to lớn. Bởi vì hiện nay, dưới sức ép của các nhà đầu
tư, Kalanick đã phải từ chức giám đốc điều hành.
Sự ra đi kịch
tính của ông diễn ra sau nhiều tháng tai tiếng về quấy rối tình dục, văn
hoá trọng nam khinh nữ và sự ra đi của các nhà quản lý cao cấp, và là
hình ảnh của một trong những câu chuyện kinh hoàng choáng váng nhất của
tổng giám đốc trong lịch sử kinh doanh hiện đại.
Thật không may
cho công ty ở California giá trị 70 tỷ đô la này, nay tên của nó trở
thành đồng nghĩa với nhiều dấu hiệu của văn hoá độc hại nơi làm việc: bê
bối về quản lý nhân sự, phớt lờ lợi ích của nhân viên, và một nền văn
hoá kiêu ngạo thể hiện kéo dài trong phân biệt giới tính và quy trình
đưa ra quyết định bất cẩn trong ngành công nghệ.
Nhưng những vụ tai tiếng này hoàn toàn không chỉ
giới hạn ở hãng Uber. Tín hiệu cảnh báo của văn hoá độc hại trong công
việc đã quá phổ biến ở tất cả các ngành.
Dưới đây là một số dấu
hiệu kinh điển mà bạn cần đề phòng, và bạn nên làm gì nếu công ty của
bạn giống với một công ty mới khởi nghiệp nói trên có tên nghe giống như
tiếng Đức.
• Một chủ hãng quát tháo, nạt nộ, hoặc đối kháng. Điều
này khác với việc 'quý nhưng khắt khe' hoặc tính cách hơi thô của người
lãnh đạo trực tính. Một chủ hãng bắt nạt (tức thao túng và hạ nhục nhân
viên) làm suy yếu sự ổn định và lòng tin trong cả công ty. Tuy nhiên
trước khi xét lại tính nết chủ hãng, hãy tham khảo ý kiến các đồng
nghiệp xem họ có thấy đúng như vậy không, nếu họ nhất trí, sẽ có nhiều
cách để giải quyết vấn đề này theo tập thể nhóm.
• Triết lý "thành
công bằng bất kỳ giá nào". Nếu phong cách quản lý của chủ hãng là không
có cơ chế hãm, như trường hợp của Kalanick, thì bạn phải cảnh giác. Mặc
dù phương pháp chặt cây đốt nương có thể dẫn đến những hậu quả về khí
tượng, giống như ở Uber, nó cũng có thể dẫn đến sự sụp đổ nhanh chóng.
Tốt hơn hết là ta thoát ra ngay trước khi nó lao dốc.
• Đối xử bất
công với người lao động. Không có gì nuôi dưỡng một môi trường làm việc
độc hại hơn là việc truất các quyền cơ bản của nhân viên. Uber phải đối
mặt với nhiều vụ kiện pháp lý sau khi bị khiếu nại rằng họ đã không trả
cho tài xế mức lương tối thiểu hoặc trả tiền ngày nghỉ hưởng lương.
• Chủ hãng là người kiểm soát tất cả. Hoặc tệ hơn,
chủ hãng gạt bỏ các chuyên viên quản lý hàng đầu khác trong công ty, như
trường hợp của Dov Charney, cựu Giám đốc điều hành của American
Apparel. "Các doanh nhân, nếu họ không bao giờ chịu từ bỏ quyền kiểm
soát, hoặc không tiếp nhận các nhà quản lý chuyên nghiệp vào làm, thì
đến một lúc nào họ sẽ thất bại," Sydney Finkelstein viết. "Kiêu căng
không bao giờ thắng,"
• Quản lý buông lỏng. Nếu người quản lý của
bạn hầu như không tương tác với bạn hoặc thậm chí ít có mặt ở văn phòng,
thì đây chắc chắn sẽ là một rào chắn cho sự thành công của bạn. Giám
đốc điều hành của hãng JC Penney, Ron Johnson, rất ít khi tìm cách kết
nối với các nhân viên chủ chốt mà họ thấy những lần phát tin video đều
đặn của ông mang tính tự quảng cáo hơn là mang tính động viên (ví dụ,
'Ngày thứ 50 của Ron Johnson ở hãng JC Penney'), đặc biệt là khi chúng
được ghi hình tại nhà ông ở Palo Alto nhà."
• Tin xấu trên báo.
Nếu công ty của bạn có đủ uy tín để được các báo bao che trong những
thời điểm khó khăn, thì bạn nên tự hỏi mình: Bạn muốn mình thực hiện đến
mức nào những quyết định tồi tệ được đưa ra? Bạn tin đến mức độ nào vào
sứ mệnh của công ty? Bạn có thể thanh minh được bao lâu cho việc quản
lý tồi và sự rối loạn triền miên? Câu trả lời, trong nhiều trường hợp,
có lẽ là không lâu lắm.
Tuy nhiên, khi sự xô đẩy đã đến mức thô
bạo, thì chỉ còn nhiều lời khuyên bạn có thể sử dụng hoặc sự căng thẳng
bạn có thể chịu đựng. Hãy nhớ rằng, cuộc sống là quá ngắn để chịu đựng
một nơi làm việc độc hại, nếu công ty của bạn không phải là nơi vui vẻ
để làm việc, có thể đã đến lúc đi tìm nơi có sự vui vẻ.
Bài tiếng Anh trên BBC Capital